این مقوله با ارائه طیف وسیعی از خدمات بهداشتی؛ سلامت در تمام طول زندگی (از تولد تا مرگ) در بر گرفته و هدف آن کمک به افراد و خانواده‌ها در زمینه بهبود وضعیت بهداشتی، توانمندسازی زنان، افزایش امکان دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و سلامت مادر و نوزاد، تنظیم خانواده، درمان بیماری‌های منتقل شونده از راه جنسی، بدخیمی‌های دستگاه تناسلی، تشخیص و درمان نازایی، آموزش در زمینه سلامت باروری، به ویژه در جوانان و نوجوانان به همراه برآوردن نیازهای تحصیلی و خدماتی این گروه به منظور قادرسازی آنان به برخوردی مثبت و مسئولانه با تمایلات جنسی خود، حقوق جنسی زنان و نیز مشارکت مردان در سلامت باروری، سلامت دوران یائسگی، بهداشت سالمندان و روابط متقابل احترام‌آمیز و برابری جنسیتی و به طور کلی ارتقای سطح سلامت تمام زنان و مردان با شرایط متفاوت (درآمد، سن، مذهب و…) می‌باشد.
تعریف حقوق باروری:
کلیه حقوق برخورداری از بهداشت باروری مناسب را حقوق باروری می نامند.
بعضی از این حقوق به شرح ذیل می باشد:
۱- حق زندگی:
زندگی هیچ زنی نباید به واسطه حاملگی یا موارد مرتبط با باروری وی، در معرض خطر قرار گیرد.
۲- حق آزادی و امنیت فردی:
هیچ زنی نباید به زور تحت عمل جراحی عقیم سازی، سقط و سایر موارد تهدید کننده مشابه قرار بگیرد.
۳- حق برخورداری از عدالت و رهایی از هر گونه تبعیض:
تمام آحاد بشر مساویند. خدمات بهداشت باروری باید بدون در نظر گرفتن نژاد، قومیت، رنگ، سطح درآمد، جنس، وضعیت تاهل، وضعیت جسمانی، سن، زبان، مذهب و اعتقادات سیاسی برای همه، بطور یکسان ارائه شوند.
۴- حق رازداری:
تمامی خدمات بهداشتی –درمانی باید به صورت محرمانه ارائه شوند و تمام زنان حق تصمیم‌گیری مستقل را در مسائل بهداشت باروری خود داشته باشند.
۶- حق دسترسی به امکانات و آموزش:
همه باید دسترسی کامل به اطلاعات و آموزشها در مورد مزایا، معایب، خطرات و اثر بخشی تمام روشهای پیشگیری از بارداری داشته باشند تا بتوانند بر اساس آگاهی کامل تصمیم بگیرند.
۷- حق تصمیم گیری فردی درباره ازدواج و تشکیل خانواده:
هر کس حق دارد درباره زمان ازدواج خود و تشکیل خانواده‌اش، خود تصمیم بگیرد و هیچ‌کس حق ندارد ازدواج را بر کسی (بویژه جوانان) تحمیل کند.
۸- حق تصمیم گیری فردی درباره تعداد و زمان تولد فرزندان:
هر کس حق دارد درباره تعداد و زمان تولد فرزندان خود تصمیم بگیرد. و باید امکانات رفع ناباروری برای زوجینی که مایل به داشتن فرزند هستند، فراهم شود.
۹- حق دسترسی به خدمات و برخورداری از بالاترین کیفیت خدمات:
هیچ مانعی برای ارائه خدمات به متقاضیان نباید وجود داشته باشد و بایست برای همه اقشار جامعه (از جمله جوانان) با هر نوع تقاضایقانونی، خدمات در دسترس باشند.
۱۰- حق بهره‌مند شدن از پیشرفت‌های علمی:
مراجعه‌کنندگان به مراکز بهداشتی درمانی باید بتوانند از جدیدترین روشهای موجود که مؤثر و بی خطر هستند، استفاده کنند.
تهیه و تنظیم: مکیه گلگون- کارشناس بهداشت خانواده شبکه بهداشت و درمان شهرستان جم
