
عکس گزارش تزیینی است
الهام بهروزی
گردشگری از دستاویزهای مسوولان بوشهری در ۱۰ سال اخیر برای رساندن استان به توسعه پایدار بوده است؛ صنعتی که در این استان همچنان قربانی وعدهها و وعیدها شده است و اندر خم همان کوچه نخست باقی مانده است. نه دهکدههای گردشگری و نه راهاندازی نصفه و نیمه هتل چهار ستاره و توسعه اقامتگاهها برای توسعه گردشگری در این خطه تاکنون سهمی در جذب گردشگران حداکثری داشته است! اینگونه است که همچنان در کسوت یک استان مسافرپذیر باقی مانده است. ظاهرا متولیان گردشگری و مدیران ارشد استان در دولتهای مختلف هم چندان از وضعیت فعلی و مسافرپذیری آن ناراضی نبوده و نیستند!
این در حالی است که همسایههای همجوار با بهروزرسانی ساختار گردشگری هر روز در جذب گردشگر در فصول خوش آب و هوا و حتی تابستانها موفقتر ظاهر شدهاند. بهراستی چه کسی یا نهادی یا مسوولی مسوول عقبافتادگی گردشگری بوشهر از چرخه توسعه است؟ متولی گردشگری استان بوشهر در سه سال اخیر چه برنامه توسعهمحورانهای را برای توسعه گردشگری بهجز راهاندازی چند اقامتگاه و سفرهخانه داشته است؟ چرا عمارتهای تاریخی شاخص استان نظیر عمارت ملک و قلعه نصوری و… با وجود اینکه بخش خصوصی همچنان پای کار مانده است، اما از حمایت بخش دولتی بیبهره مانده است! چرا رویداد مهمی مانند فستیوال کوچه که نقطه عطف گردشگری بوشهر شده بود، بهدلیل سیاستهای سلیقهای و دگماندیشانه باید در بوشهر متوقف شود و حیات خود را در استانها و کشورهای دیگر ادامه دهد؟! رویدادی که بر اساس دانش و اقلیم و فرهنگ ایرانی و بوشهری پا به عرصه هستی گذاشت و در سه دورهای که برگزار شد، توانست گردشگران بسیاری را به بوشهر بکشاند! و بیشتر از برنامههای متولی گردشگری استان در جذب گردشگر سهم داشته باشد!
حال باید پرسید تا کی گردشگری بوشهر باید قربانی بیدرایتی و سوءمدیریتها و نگاههای تکبعدی افرادی شود که کمترین درک و اهتمام را برای پیشبرد توسعه صنعت گردشگری در استان داشته و دارند. نگارنده بارها در گزارشهای مجزا در گفتوگو با کارشناسان گردشگری و مردم و گردشگران به ضعفها و کاستیهایی که در حوزه گردشگری استان وجود دارد، پرداخته اما دریغ از یک حرکت یا اقدام بجا از متولیان گردشگری و شهری برای جبران بخشی از این کوتاهیها و کژکارکردیها! در این سالها متاسفانه نه اسکله گردشگری دایر شد، نه نقشهراه گردشگری برای استان! نه بازارچههای صنایع دستی که هر بار خبر راهاندازیشان نوید روزهای خوبی را دستکم برای صنعتگران بومی میداد، راهاندازی شدند! اینجا باید از شهرداری پرسید که چرا گذر فرهنگ و هنر که در برخی از شهرها راهاندازی شد، به یکباره با روی کار آمدن شورای کنونی مسکوت ماند و هرگز راهاندازی نشد! چرا گذر غذای بوشهر که سهم بسزایی در توسعه گردشگری شب و گردشگری خوراک دارد، باید در زمینی ماسهای با کمترین امکانات و بهداشت لازم دایر شود؟! در این نوشتار به گذر غذای بوشهر خواهیم پرداخت که همچنان در فضای غیراستاندارد فعالیت دارد.
یک فعال گردشگری در این باره گفت: گذر یا خیابان خوراک یکی از ظرفیتهایی است که در توسعه گردشگری خوراک و جذب گردشگران نقش پررنگی ایفا میکند. با اینکه در بوشهر چند سالی است که چنین ظرفیتی ایجاد شده است اما باید پرسید که آیا جای کنونی جای استاندارد و بهداشتی است برای گذر غذا! این کوتاهی متوجه دو نهاد است؛ یکی ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان که متولی گردشگری است و دیگری شهرداری که متولی مدیریت شهری است اما اینجا بیشتر روی نقدم به شهرداری است که چرا با وجود فضاهای بهتر در شهر، این مکان را برای گذر غذا در نظر گرفته است؟!
وی که نخواست هویتش فاش شود، در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه آیا مکان بهتر و تمیزتری در ساحل سراغ دارید که استانداردهای لازم را برای تبدیل شدن به گذر غذا داشته باشد، بیان کرد: بله، حد فاصل دو پارک صدف و مرجان محدودهای سنگفرش وجود دارد که دو فضای سولهمانند هم در آن جانمایی شده است؛ سولههایی که در دورهای بهعنوان کافه استفاده میشدند اما بعد از بازپسگیری آن از بخش خصوصی به حال خود رها شدهاند. این دو سوله با کمی رسیدگی و لولهکش و غرفهبندی مستعدترین مکان برای تبدیل شدن به گذر غذا هستند. بیشک این مکان اگر در استان خوزستان یا هرمزگان قرار داشتند الان به یکی از استانداردترین گذر غذای جنوب کشور تبدیل شده بودند. ما ظرفیت را داریم اما طرح و برنامه و مدیر دلسوز و کاربلد و معتقد به توسعه گردشگری را نداریم.
به گفته این فعال گردشگری، متولی گردشگری و مدیران میراث در این سه سال اخیر، با همه ادعایی که برای توسعه گردشگری داشتند، تنها اهتمامشان به سنگفرش کردن چند گذر در بافت تاریخی، مرمت فلان بقعه و … بسته شده است و از توسعه و اصلاح و تجهیز بخشهای دیگر بازماندهاند! بیشک همه این کارها لازم است تا گردشگری ما در ارکان مختلف بتواند رشد کند. معاونت گردشگری آیا برای ساماندهی گذر غذا به شهرداری یا شورا تاکنون مراجعه کرده است! اگر بله دستاوردش از این مراجعتها و پیگیریها چه بوده است؟ آیا در روزهای بارانی به گذر غذا رفته که چطوری سطح آن گلی است و افراد حاضر در این گذر با چه سختی برای خود و مشتریانشان باید سایهبان درست کنند!
وی ادامه داد: این گذر غذا تنها یک گذر معمولی نیست، بلکه معرف برخی از خوراکهای بومی محلی ماست که از سوی زنان و جوانان این منطقه پخت و عرضه میشود و بستری برای اشتغالزایی آنها فراهم کرده است. شاید آنها از بیم بیکار شدن یا جمع شدن بساطشان جرات اعتراض به وضع موجود نداشته باشند، آیا متولی گردشگری و شهری نباید قدردان این جوانان و زنان باشد که دارند فرهنگ غذا بومی این خطه معرفی میکنند؟! تا کی باید گردشگری ما اینچنین پریشان و بیبرنامه پیش برود و در جای خود درجا بزند به طوری که وضعیت هر سال با سال قبلش یکی باشد! چرا مدیریت شهری و متولی گردشگری استان نباید اهتمامی برای بهروزرسانی صنعت گردشگری و ارکان آن در استان نداشته باشد!
این فعال گردشگری که به تازگی سفری به جزیره قشم داشته است، تاکید کرد: هر سری که به این جزیره میروم با تغییرات چشمگیری در گردشگری آن مواجه میشوم، به جرات میگویم گذر غذا در این جزیره موجب رونق گرفتن گردشگری شب در آن شده است. در این گذر انواع و اقسام غذاهای بومی و محلی آن منطقه طبخ و عرضه میشود و چه استقبالی هم از آن میشود. متاسفانه بوشهر با تمام ظرفیتی که در حوزه گردشگری خوراک دارد در این زمینه شاهد توسعه یا برنامه مشخصی برای رشد آن نیستیم! اینجا خطاب به شهردار بوشهر تاکید میکنم که گذر غذای بوشهر باید در شأن باشد؛ در شأن مردمانش و گردشگران و مسافرانی که به این بندر تاریخی میآیند و برای چاشت غذای محلی به این گذر فعلی قدم میگذارند. گذری که کمترین امکانات بهداشتی و استاندارد را دارد!
وی تاکید کرد: توسعه گذر غذا در بوشهر و دیگر شهرهای استان به توسعه گردشگری خوراک استان که از فرهنگ غذایی کامل و جامع و بسیار لذیذ و مقوی برخوردار است، کمک شایانی میکند. به عقیده کارشناسان گردشگری خوراک، این نوع گردشگری زمینه توسعه اقتصاد محلی و اشتغالزایی در مناطق محروم را فراهم میکند. ضمن اینکه استفاده از غذاهای محلی که اغلب سالم و ارگانیک هستند، میزان ابتلا به مسمومیتهای غذایی در سفر را هم کاهش میدهد که خود موضوع قابل تاملی است.
در پایان این گزارش باید اشاره کرد که گذر غذاها بهواسطه ارائه غذاهای بومی و محلی که اغلب ارگانیک هستند و مقوی و سالم، ضمن ایجاد بازار کار برای بخشی از جوانان یک منطقه، نقش بسزایی در فراگیری و بازاحیا و بازشناسی فرهنگ غذایی مناطق و اقوام مختلف دارند. به عقیده کارشناسان گردشگری خوراک، چرخش سود و بازده اقتصادی قابل توجه مهمترین دلیلی است که توجه ویژه به این حوزه را توجیه میکند، ضمن اینکه با توجه به این موضوع گردشگران دامنه وسیعتری از انتخابهای غذایی را پیش رو خواهند داشت که این باعث افزایش جذابیتهای سفر میشود. با پیگیری هدفمند و نهادینه کردن این رویکرد در ابتدا گردشگری غذایی بین استانی شکل میگیرد و در ادامه، ضمن جذب ذائقه مردم کشورمان، طعمهای اصیل ایرانی آن سوی مرزهای کشور هم رونق پیدا میکند. بنابراین فعالان و علاقهمندان این حوزه و همه کسانی که به طبخ غذاهای سنتی و اصیل ایرانی علاقه دارند باید تحت حمایت قرار گرفته و به کارآفرین تبدیل شوند. در این میان، استفاده از ظرفیتهای رسانهها و فضای مجازی برای تبلیغ غذای بومی، ایجاد زمینه مشارکت مردم، جذب تسهیلات دولتی و سرمایهگذار و همچنین ارائه آموزشهای لازم در این خصوص موثر خواهد بود. از این رو، انتظار میرود که گردشگری خوراک در استان بوشهر با ایجاد و توسعه گذرهای استاندارد غذا در نقاط دیدنی و پرتردد شهرهای استان رونق بگیرد و هم متولی گردشگری و هم مدیران شهری نسبت به توسعه چنین فضاهایی اهتمام و دغدغه لازم را داشته باشند.