
ظرفیت تولید متانول در ایران حدود ۱۴ میلیون تن در سال میباشد و حدود ۱۲ میلیون تن نیز طی چند سال آینده به این ظرفیت اضافه خواهد شد. البته ذکر این نکته ضروری است که با توجه به سیاستهای دولت که در جهت کاهش تولید بهدلیل عدم صرفه اقتصادی سرمایهگذاری در این صنعت اجرا شده است، به نظر نمیرسد بتوان طبق برنامه قبلی به ظرفیتهای برنامهریزیشده رسید. بیش از ۹۰ درصد متانول تولیدی کشور به چین و هند صادر میشود و تفاوت نرخ ارز بازار توافقی با نرخ ارز در بازار آزاد، انگیزه افزایش تولید بهمنظور صادرات را کاهش میدهد.
قیمتگذاری محصولات و وضعیت آن
همانطورکه در بالا اشاره شد، عمده متانول تولیدی کشور صرف صادرات میشود. قیمت محصول بر اساس عرضه و تقاضای جهانی و همسان با قیمت مناطق مصرفی و هزینه حمل تغییر میکند. بهطور مثال، قیمت متانول در اروپا، بالاتر از قیمتها در چین و هند میباشد. این اختلاف قیمتی چین و اروپا و پتانسیل صادرات به حوزه یورو میتواند بر سودآوری متانولسازان ایرانی مؤثر باشد. با این حال، تحریمهای بینالمللی امکان صادرات محصول به کشورهای اروپایی را محدود کرده است.
صنعت متانول در بازار سرمایه
شرکتهای پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی خارک و پتروشیمی فناوران تولیدکنندگان بورسی و فرابورسی متانول هستند که اطلاعات سهام آنها به شرح جدول ۴ است.


برای داشتن دید بهتر به وضعیت عملیاتی صنعت متانول، نمودار ۵ به تصویر کشیده شده است. نمودار خطی، سود خالص این صنعت را بر حسب میلیارد تومان نشان میدهد. با توجه به نمودار، شاهد تغییرات گسترده سودآوری صنعت از سال ۱۳۹۷ به بعد هستیم. از سال ۱۳۹۹ با توجه به شرایط مختلف ازجمله پاندمی کرونا و محدودیتهای گاز پتروشیمیها، علیرغم رشد قیمتهای جهانی، سود خالص سه شرکت متانولساز بورسی و فرابورسی با کاهش چشمگیر مواجه شده است. از عمده دلایل کاهش سود متانولسازان ایرانی میتوان به بیثباتی در قیمتگذاری خوراک پتروشیمیها، قطعی گاز و کاهش تولید اشاره کرد.