
سطح تولید متانول کشور تابعی از عرضه گاز خوراک به شرکتها و حاشیه سود تولید متانول میباشد. در دو سال گذشته، شاهد کاهش تولید متانول در شرکتهای تولیدکننده بودهایم. بر همین اساس، پیشبینی میزان تولید شرکتهای این صنعت با توجه به عملکرد سالهای گذشته، کمبود و قطع زمستانه گاز، گزارشهای ماهانه اخیر و بودجه اعلامی انجام شده است.
برای پیشبینی نرخ فروش محصولات، روند و چگونگی تغییرات نرخهای جهانی مورد بررسی قرار گرفته است. برای سال ۱۴۰۳، متوسط نرخ تسعیر دلار توافقی برابر با ۴۵ هزار تومان، نرخ خوراک ۶ هزار تومان و میانگین قیمت متانول ۲۸۵ دلار در CFR چین لحاظ شده است. با توجه به توضیحات ارائهشده، نسبت قیمت به درآمد پیشرو شرکتهای فعال صنعت به شرح جدول ۶ محاسبه شده است.

نسبت قیمت به درآمد گذشتهنگر بازار و صنعت در نمودار ۶ نشان داده شده است. همانطورکه در نمودار زیر ملاحظه میشود، میانگین نسبت P/E صنعت معمولاً حدود ۱ واحد کمتر از میانگین P/E بازار بوده است. در سال ۱۴۰۲، نسبت مذکور در صنعت به بالاتر از بازار رسیده که عمدتاً بهدلیل کاهش سودآوری شرکتها بوده است. این کاهش بهدلیل تفاوت نرخ دلار نیمایی و آزاد و بهنوعی نرخ تسعیر پایین ارز، کاهش تولید در اثر قطعی گاز، افزایش نرخ گاز خوراک و متعاقباً افزایش بهای تمامشده محصول و کاهش نرخهای جهانی متانول بوده است.

متانولسازان همواره یکی از ارزآورترین واحدهای تولیدی کشور در صنعت پتروشیمی بودهاند، با این حال در چند سال اخیر مشکلات متعددی سبب شده است که برخلاف گذشته وضعیت مناسبی را تجربه نکنند. از دید جهانی، قیمت متانول که در سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ بهطور متوسط ۳۵۰ دلار در هر تن ثبت شده بود، بهدلیل مازاد عرضه سنگین، در سالهای پس از آن در محدوده ۲۸۰ دلار قرار گرفته است. از طرفی در داخل کشور، بهدلیل وجود ضرایب بالای فرمول خوراک گاز پتروشیمیها در سالهای اخیر و تصمیمات غیرکارشناسی و ناگهانی، روند سودآوری متانولسازان با مشکل مواجه شده است. همچنین، صنعت در این سالها درگیر جهش قیمت یوتیلیتی گردید که سبب شده است هزینهها بهطورجدی افزایش پیدا کند. از سوی دیگر، قطعیهای مداوم گاز در فصل زمستان و سایر محدودیتهای تولیدی، متانولسازان کشور را دچار مشکل کرده است. اخیراً نیز دولت با وضع مالیات و عوارض بر صادرات، دستانداز دیگری را در مسیر سودآوری شرکتها ایجاد کرده است.
در سال ۱۴۰۳ نیز همانند سال گذشته، بهدلیل تداوم رکود در اقتصاد دنیا و خصوصاً سیاستهای نامشخص اقتصادی چین، انتظار میرود قیمت متانول همچنان سطح بالایی را تجربه نکند. متانول صادراتی ایران که عمده مقصد آن چین میباشد، در یک سال گذشته بهدلیل چشمانداز اقتصادی چین، دارای نوسانات اندک بوده است. عاملی که توانست سودآوری صنعت را دچار تغییر کند، قیمت گاز و دلار بود. در ارتباط با قیمت گاز و ابطال مصوبه هیئت وزیران توسط دیوان عدالت اداری، فرمولمحور شدن خوراک پتروشیمیها از ابتدای سال ۱۴۰۲ میتواند اثر مثبتی بر سودسازی صنعت داشته باشد. با این حال، با توجه به کسری بودجه به نظر میرسد در این ارتباط نمیتوان انتظارات بالایی داشت و تنها نرخ تسعیر ارز میتواند سبب افزایش سودآوری صنعت گردد. محاسبات حاکی از آن است که نسبت قیمت به درآمد آیندهنگر صنعت در حال حاضر حدود ۵/۷ واحد است که عدد مناسبی میباشد.