
متانول سادهترین نوع الکلهاست که با فرمول شیمیایی CH3OH شناخته میشود. متانول به متیل الکل، الکل متیلیک و الکل چوب نیز معروف است.
روش تولید
در شیوه مدرن تولید متانول، از کاتالیزورهایی استفاده میشود که در فشارهای پایین عمل میکنند و کارایی مؤثرتری دارند.
امروزه گاز سنتز موردنظر برای تولید متانول مانند گذشته از زغال بهدست نمیآید، بلکه از واکنش متان موجود در گازهای طبیعی تحت فشار ملایم ۲۰-۱۰ اتمسفر و دمای ۸۵۰ درجه سانتیگراد با بخار آب و در مجاورت کاتالیزور نیکل تولید میشود. CO و H2 تولیدشده، تحت تأثیر کاتالیزوری که مخلوطی از مس و اکسید روی و آلومینیوم است، واکنش داده و متانول ایجاد میکنند. روش دیگر تولید متانول، واکنش دیاکسید کربن با هیدروژن اضافی است که تولید متانول و آب میکند.
نگاهی به صنعت متانول در جهان
طی سالهای اخیر، تولید متانول در محدوده ۹۰ میلیون تن بوده که با توجه به طرحهای احداث کارخانههای جدید در این حوزه، بهخصوص در ایران، آمریکا و چین، ظرفیت تولید اسمی به محدوده ۱۸۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۵ خواهد رسید. با توجه به میزان تولید متانول و با مقایسه حجم تجارت جهانی این محصول با میزان تولید و مصرف آن، به این نتیجه میرسیم که حدود ۳۵ درصد این محصول صادر میشود.

همانطورکه در نمودار ۲ نشان داده شده است، کشور چین بزرگترین تولیدکننده متانول میباشد. میزان تولید چین حدود ۵۱ میلیون تن و میزان مصرف ۶۶ میلیون تن گزارش شده است. جریان صادرات این محصول از کشورهای آفریقا، خاورمیانه و آمریکای جنوبی به سمت اروپا، چین و کشورهای جنوب شرق آسیا میباشد.
با وجود منابع عظیم نفت و گاز در خاورمیانه، میزان تولید متانول در این منطقه حدود ۲۴ میلیون تن بوده که ۲۲ درصد از تولید جهان را تشکیل میدهد. در بین کشورهای خاورمیانه، ایران بزرگترین تولیدکننده این محصول میباشد. شرکتهای بزرگ متانولساز ایرانی که در بازار سرمایه پذیرفته شدهاند شامل پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی فناوران و پتروشیمی خارک میباشند
قیمت متانول طی سالهای اخیر بین ۱۵۰ دلار تا ۴۵۰ دلار به ازای هر تن در نوسان بوده است. عوامل مختلفی ازجمله رونق اقتصادی، افزایش مصرف در جامعه، قیمت گاز، تأثیرات کوتاهمدت عرضه محصول و تورم ناشی از سیاستهای پولی بر قیمت متانول اثرگذار هستند. در نمودار ۴، تغییرات قیمتی چند سال اخیر به همراه عمدهی دلایل آنها نشان داده شده است.