
در این مطلب نگاهی انداخته ایم به صنعت متانول، کاربردها، بازارها، تولیدکنندگان و نیز استفاده های جدیدی که پیدا کرده است. چرا که در کشور ما کمتر ماده ای چون متانول در این حجم های فراوان تولید می شود، و بد نیست که با کاربردهای آن آشنا شویم و بازارهای جهانی متانول را نیز به خوبی بشناسیم.
صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مهم و استراتژیک کشور بوده که بخش عمدهای از صادرات غیرنفتی ایران را به خود اختصاص داده است. کشور ایران به دلیل برخورداری از منابع غنی هیدروکربوری، مزیت رقابتی بسیار مناسبی در این صنعت دارد که با سرمایه گذاری مناسب، توسعه طرحهای پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش، میتواند ارزش افزوده بالایی ایجاد کرده و وابستگی کشور به خام فروشی نفت را کاهش دهد. مجتمعهای پتروشیمی در پنج گروه اصلی طبقه بندی میشود که شامل محصولات شیمیایی پایه، پلیمرها.
آروماتیکها، کودها و سموم، سوخت و مواد هیدروکربوری میباشد. متانول یکی از مهمترین محصوالت پایه پتروشیمی است که بیشتر به عنوان مواد اولیه جهت تولید بسیاری از مواد شیمیایی پایین دستی و همچنین به عنوان سوخت نیز در بعضی کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین از متانول به طور جدی به عنوان خوراک برای واحدهای تولید الفین از سال ۲۰۱۲ مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از تهیه این گزارش بررسی صنعت تولید متانول در جهان و ایران است.
معرفی و کاربرد متانول:
متانول یا متیل الکل یا الکل متیلیک که ساده ترین نوع الکل هاست با فرمول شیمیایی CH۳OH شناخته می شود.
متانول با نام الکل چوب یا جوهر چوب نیز شناخته میشود. متانول از فعالیت بیهوازی گونههای زیادی از باکتریها تولید میشود و در نتیجه مقدار اندکی از بخار متانول وارد جو میشود و پس از چندین روز به وسیله اکسیژن و با کمک نور خورشید اکسید شده و به آب و دی اکسید کربن تبدیل میگردد. متانول در دمای محیط، مایعی خنثی و بدون رنگ با بویی ملایم است.
متانول به عنوان اولین عضو از سری الکلهای آلیفاتیک مونو هیدریک میباشد. بدلیل شباهتهای آن به آب و متان، این ماده را میتوان از مشتقات هیدروکسی متان و یا از مشتقات الکیلی آب دانست. این ماده بسیار واکنش پذیر است و میتواند بسته به شرایط، به عنوان اسید یا باز به کار برده شود. توانایی آن در تشکیل پیوند هیدروژن به این ماده اجازه میدهد که کمپلسهایی با برخی ترکیبات آلی و غیر آلی تشکیل دهد.
شرح فرایند تولید متانول خالص با استفاده از گاز طبیعی و دی اکسید کربن بعنوان خوراک بر مبنای دانش فنی و براساس فرآیند زیر است:

استفاده متانول به عنوان مواد افزودنی سوخت(additive fuel) و محصول واسطهای برای تولید محصولات با ارزش افزوده بالا(HVCs) است.
کاربرد متانول به عنوان مواد افزودنی در سوخت در حال حاضر حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد تقاضا است. استفاده از متانول به عنوان مواد افزودنی سوخت به دلیل کاهش آلودگی هوا و بهبود عملکرد احتراق سایر سوختها بوده که این دو عملکرد در طی سالهای آینده از اهمیت زیادی برخوردار است.
یکی دیگر از مصارف متانول، تولید متیل ترسیو بوتیل اتر (MTBE) می باشد. این ماده به بنزین بدون سرب افزوده میشود تا عدد اکتان آن را باال ببرد. همچنین از طریق فرایند تبدیل متانول به بنزین (MTG) می توان بنزین با عدد اکتان بالا تولید کرد. عدد اکتان باالی متانول به این معنا است که قبل از احتراق میتواند به شدت فشرده شود بنابراین در حین احتراق، انرژی بیشتری تولید کند. استفاده متانول به عنوان خوراک در تولید محصولات شیمیایی، متانول به الفین(MTO) و متانول به آروماتیکها (MTA) کاربرد مهم دیگر این محصول است.