الهام بهروزی
یکی از اتفاقات کم‌نظیری که در جریان سفر پزشکیان و هیات همراه وی به استان بوشهر افتاد، نشست نخبگان جوان و نسل زد با سیدمالک حسینی، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود که عنوانش «بررسی چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور استان بوشهر» بود. در این نشست که به همت اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان بوشهر با حمایت اتاق بازرگانی شامگاه پنجشنبه در اتاق بازرگانی برگزار شد، جمعی از کارآفرینان نخبه موسوم به نسل زد حضور داشتند. جوانانی که همه و همه مسلط به به‌روزترین نمایه‌ها و ابزارهای نوین تکنولوژی بودند و با استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی موفق شده بودند، ایده‌های متنوعی را در حوزه‌های گوناگون به مرحله اجرا برسانند.
این نسل با اینکه بارها و بارها به‌دلیل نگرش متفاوت و جسورانه‌ای که دارند در جامعه خوانده نشده‌اند یا جامعه تمایلی به گفت‌وگو با آنها از خود نشان نداده است، اما ثابت کردند که هم در علم و هم در فرهنگ بسیار هوشمندانه دغدغه‌های خود را معنا بخشیده‌اند و حرف بسیار برای گفتن دارند. آنها در این نشست که در فضایی کاملا صمیمانه و منطبق بر روحیات و نیاز آنها برنامه‌ریزی شده بود، از موانع و مراحلی که برای اجرایی‌شدن ایده‌های خود طی کردند، سخن گفتند و کورترین گره‌ها را در مسیر روبه رشد خود نبود زیرساخت‌های لازم و سرمایه‌گذار یا حامی مالی در برخی از پروژه‌هایشان معرفی کردند.
خبر مسرت‌بخش در این نشست این بود که برخی از کسب‌وکارهای فناورانه این نخبه‌ها به دلیل نوآوری و خلاقیت در کشور بی‌رقیب بود و آنها به خودکفایی در حوزه تخصصی خود رسیده بودند و تنها در برخی از مراحل کار نیاز داشتند که بخش دولتی یا خصولتی رویکردی حمایت‌گرانه از آنها داشته باشد.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که خود اصالتا بوشهری است، خطاب به نخبه‌ها و کارآفرینان نوجوان و جوان حاضر در این نشست گفت: درک ما از نسل زد با واقعیت وجودی آنها فاصله دارد. خیلی خرسندم که امروز در جمعی دانش‌دوست و توانمند و پر ازایده نوآورانه حضور دارم. این نشست به واقع یکی از کیفی‌ترین دیدارهای من با جوانان در حوزه اشتغال بود. ما برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور باید به سمت بومی‌سازی محتوا و دانش برویم و با تلفیق ایده‌ها به بهره‌وری مطلوب دست پیدا کنیم.
سید مالک حسینی با تاکید بر اینکه ما برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور و طرح‌ها و ایده‌های نوآورانه و فناورانه نخبگان جوان با هدف ارتقای دانش و به‌روزرسانی اطلاعات آنها یک تفاهمنامه را با اتاق بازرگانی بوشهر در حوزه مشاوره امضا خواهیم کرد، افزود: همچنین برای حمایت از کسب‌وکارهای سود ده، راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر را با همراهی بخش صنعتی استان به‌ویژه هلدینگ‌ها در دستور کار قرار خواهیم داد. افزون بر این، در این زمینه داریم اطلس ملی اشتغال ایران را نیز تدوین می‌کنیم که فرصت‌های شغلی هر منطقه را به تفکیک شهر و روستا معرفی می‌کند.
وی سپس خطاب به کارآفرینان نوجوان و جوان پرانگیزه حاضر در این جمع گفت: «تاریخ» و «ادبیات» بخوانید، این دو حوزه به شما بسیار کمک می‌کند. شما به کمک این دو حوزه مهم، متوجه می‌شوید که برخی از تغییرات قرن‌ها طول کشیده است. ما در برهه تاریخی خاصی هستیم که می‌توانیم برخی از زمان‌ها را جابه‌جا کنیم، اگر سیر تحولی که الان دارد اتفاق می‌افتد، صد سال قبل بود، شاید ۵۰ سال برای تحول نیاز داشتیم اما در دوره کنونی شاید همان سطح از تحول یک سال زمان ببرد، چون دانش بشر متراکم شده و تکنولوژی بر زندگی مردم سیطره انداخته است.
به عقیده معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، توسعه ارتباطات شرکت‌های فناور با یکدیگر، هم‌افزایی میان صاحبان ایده و شرکت‌ها، تشکیل شبکه‌های بازاریابی برای معرفی و ارائه طرح‌ها و ایده‌های اجرایی‌شده، بازارسازی، برگزاری نشست‌های منظم هم‌اندیشی ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان هم حضوری و هم آنلاین، اتصال شرکت‌های کوچک به بزرگ، استفاده از تجارب شرکت‌های برند برای توسعه کسب‌وکارهای نوآورانه و… برنامه‌های راهگشایی برای بهبود فضای کسب‌وکارهای فناورانه و شرکت‌های دانش‌بنیان در شرایط کنونی و آینده است.
حسینی یادآور شد: برگزاری این‌گونه نشست‌ها باعث نزدیک شدن فضای ذهنی مسوولان با شما می‌شود که به عنوان نسل زد شناخته می‌شوید و با تسلط و گرایش به تکنولوژی، ایده‌ها و طرح‌های نویی را منطبق بر نیازها و خواسته‌های جامعه هدف خود دارید طراحی و اجرایی می‌کند. از این رو، این گونه نشست‌ها برای ما بسیار مهم است، به همین دلیل خواستیم که بدون واسطه با شما گفت‌وگو کنیم تا چالش‌های فضای کاری شما را گویاتر و واضح‌تر بشنویم و به‌شکل مطلوب‌تری بتوانیم برای رفع موانع کار شما در سطح سیاستگذاری و برنامه‌ریزی گام برداریم.
در بخش بعدی این نشست، نوبت به صحبت کارآفرینان و نخبه‌های نوجوان و جوان بوشهری رسید که در رشته‌ها و تخصص‌های گوناگون مشغول به فعالیت و شغل‌آفرینی هستند. ملیکا آقایی نخستین فرد این جمع بود که با معرفی خودش از دغدغه‌ها و موانع کارش گفت. او نقال و کارگردان تئاتر است که چند سالی است مشغول به تولید تئاتر است اما کارهای تولیدی او به دلیل ضعف در تبلیغات نتوانسته آنچنان که معرفی و بازاریابی شود.
وی عمده‌ترین مشکل هنرمندان جوان را نبود بازار کار مناسب و نداشتن حامی مالی معرفی کرد و افزود: در این سال‌ها تنها کسی از من و دیگر هنرمندان جوان تئاتر بوشهر حمایت کرده، فرید میرشکار است که گاه هم در تولید کار و هم در اجرای آن از جیب خودش برای کار ما هنرمندان جوان گذاشته است.
آقایی تاکید کرد: میرشکار نه تنها از ما هنرمندان تئاتری بلکه از هنرمندان رشته‌های دیگر نیز حمایت می‌کند که در این راستا، روزهای پنجشنبه و جمعه هر هفته به صورت رایگان فضای فرهنگسرای بافت تاریخی (عمارت دهدشتی) را در اختیار هنرمندان و صنعت‌گران جوان و زن قرار می‌دهد تا دست‌ساخته‌های خود در این فضا به فروش برسانند.
وی یادآور شد: بی‌شک وجود چنین افرادی به ما انگیزه برای ادامه دادن می‌دهد؛ اما انتظار داریم که مردم هم از ما حمایت کنند. بنابراین اگر جایی تبلیغ یک تئاتر را دیدند، به تماشای آن بنشینند؛ چون برای ساخت آن ساعت‌ها و ماه‌ها وقت گذاشته شده‌است. از شما آقای حسینی این انتظار را داریم که ظرفیتی ایجاد شود برای بازاریابی هنرهای مثل تئاتر که با توجه به شرایط کنونی هزینه تولید آن دوچندان شده است اما ما همچنان با عشق آن را تولید می‌کنیم.
در بخش دیگر، فناور دیگری از اجرایی شدن یک طرح مبتکرانه با استفاده از ظرفیت شعر و هوش مصنوعی سخن گفت. دانیال زارع که برگزیده سه دوره جشنواره شعر کشوری و دانشجوی رشته روانشناسی در دانشگاه خلیج فارس است، با اشاره به پلتفرم شعرسرا گفت: با توجه به اینکه ما در سرزمینی زندگی می‌کنیم که مملو از شعر است و شعر در همه ارکان زندگی ما راه یافته؛ از آگهی ترحیم گرفته تا کارت عروسی و بیانیه و پیام‌های تبریک، درصدد برآمدیم تا پلتفرمی را به نام شعرسرا راه‌اندازی کنیم تا برای مناسبت‌های مختلف شعر و متن طراحی کنیم.
وی با بیان اینکه خوشبختانه در همین مدتی که این پلتفرم راه‌اندازی شده است، بیش از هفت هزار سفارش در حوزه‌های مختلف از سوی گروه‌های سنی و شغلی گوناگون دریافت کردیم، افزود: همه این سفارش‌ها را به همراه تیم اجرایی که متشکل از شاعران جوان است، به نحو مطلوبی در فضای وب انجام دادیم. این کار ما در کشور بی‌رقیب و اولین است اما برای توسعه کار نیاز داریم که آن را در سطح کشور اجرایی کنیم. بنابراین به یک حامی مالی در مرکز نیاز داریم تا بتوانیم طرح را وسعت بیشتری ببخشیم.
زارع با اشاره به تجربه تلخی که به لو رفتن یکی از ایده‌هایش و استفاده از آن در صدا و سیما بدون اشاره صاحب اثر ربط داشت، توضیح داد: در سفری که آقای جبلی به بوشهر داشت، من این ایده را در صدا و سیمای بوشهر به او گفتم، خیلی خوشش آمد و از آن استقبال کرد. شماره را از من گرفت و تاکید کرد، در تهران حتما پیگیری اجرایی شدن این ایده می‌شود. چهار ماه گذشت و هیچ خبری نشد تا اینکه اتفاقی برنامه «سرزمین شعر» را در یکی از شبکه‌های تلویزیون دیدم که برخاسته از ایده من بود! متاسفانه آنها ایده مرا به خودشان زده و به اجرا رساندند. از همین رو، دیگر در معرفی و بازنمایی ایده‌های نویی که در حوزه شعر و هوش مصنوعی دارم، با محافظه‌کاری و دقت پیش می‌روم. امیدوارم خروجی این نشست هر چه باشد کمک کند تا سرمایه‌گذاری را پیدا کنیم که این طرح را در سطح کشور ایجاد کنیم.
علی حاجی‌پور دیگر نخبه جوان بوشهری بود که با استفاده از هوش مصنوعی به طراحی پلتفرم‌ها و برنامه‌هایی در حوزه صنایع دستی و گردشگری اقدام کرده است، وی در این خصوص گفت: پلتفرم صنایع دستی ما فعال شده و خوشبختانه به بازدهی خوبی رسیده است. حال با توجه به اینکه گردشگری امروز یکی از راه‌های کلیدی توسعه بوشهر شناخته می‌شود، ما نیز یک ایده در حوزه گردشگری داریم که با استفاده از ظرفیت‌های بالای هوش مصنوعی آن را طراحی کردیم اما برای اجرای آن نیاز به یک شتابدهنده یا سرمایه‌گذار داریم. این نرم‌افزار قابلیت‌های متنوعی دارد که در صورت اجرا می‌تواند در کشور بدرخشد.
وی، حمایت صنایع پتروشیمی و سازمان‌های دولتی را از طرح‌های خلاقانه فناوران جوان و شرکت‌های دانش‌بنیان بومی ضروری دانست و تاکید کرد: خوشبختانه با حمایت و همکاری جهاد دانشگاهی بوشهر توانستهایم اخیرا قراردادهای مختلفی را با برخی از صنایع نفت و گاز مستقر در عسلویه منعقد کنیم ولی انتظار داریم که این شرکت‌ها بیشتر از این‌ها از ظرفیت نخبگانی و شرکت‌های دانش‌بنیان بومی بهره بگیرند تا این‌چنین با کمبود زیرساخت‌ها و نداشتن حامی مالی برای اجرا کردن طرح‌هایمان روبه‌رو نباشیم.
رضا امام‌حسنی، سعیده حسینی، حیدر احمدی، علی پورمومن، محمدجواد زنگویی، مسعود دشتیان، علیرضا احمدی، علی صیادپور و… دیگر کارآفرینان جوان و نوجوانی بودند که از موانع و شرایط کار خود سخن گفتند. موانعی که با اندکی توجه و آسیب‌شناسی و مسوولانه قابل حل است تا مسیر توسعه این کسب‌وکارها که اغلب نوآورانه و اولین بودند با کمترین چالش و مانع هموارتر شود.
