آوای جم_در قسمت ششم از سلسله گزارش های طرح هر شب یک حسینیه، حسینیه هفتاد و دو تن انارستان را معرفی می کنیم.
شهر انارستان
به گزارش آوای جم -انارستان در شمال شهرستان جم و در فاصله ۳۷ کیلومتری مرکز شهرستان واقع شده است. این محل در سال ۱۳۸۸ با ادغام شدن با روستای همجوار، گلستان به شهر تبدیل شد. این منطقه دارای مکان‌های گردشگری زیبایی از جمله جنگل گلوبردکان، سورگو، حرمی اناری، تنگ گرو و رودخانه چهار فصل است.
انارستان از دیرباز تاکنون زادگاه و سکونتگاه بسیاری از چهره های سرشناس علمی، اجتماعی، ادبی و مذهبی در سطح استان بوشهر بوده است. می توان اشخاصی چون دکتر محمد مدرسی، دکتر عابدین عابدی زاده، دکتر عسکر جلالیان، علی مطهری، محمد محمدزاده و سجاد بهزادی را نام برد. همچنین به لحاظ فرهنگی در دوران قدیم به شکل سنتی و در دوران جدید به شکل مدرن، محلی برای جلسات آیینی، ادبی و روشنفکری به همراه فعالیت های فرهنگی در قالب انجمن های ادبی و سازمان های مردم نهاد بوده است.
حسینیه هفتاد و دو تن
حسینیه هفتاد و دو تن اصالتاً، توسط شخصی به نام حاج هاشم، بزرگ اجداد منصوری های انارستان بنیانگذاری شده است. ایشان دو قطعه فاریاب با آب قنات هر کدام شامل قریب به ده هکتار زمین برای این حسینیه وقف می کند که تا به امروز بخش اعظم هزینه های حسینیه را تأمین می کرده است. ایشان پس از این اقدام، در پایان عمر، به همراه همسر خود به کربلا سفر می کنند و تا پایان حیات در آنجا می مانند و همانجا به خاک سپرده می شوند.
به لحاظ قدمت حسینیه، با توجه به اینکه بنیانگذار حسینیه فرزندی به نام میرزا فتح الله داشته که با قریب ۸۰ سال عمر، و گذشت ۱۵ سال از وفات ایشان می توان گفت که حسینیه حدود صد سال یا بیشتر قدمت دارد.
واعظان و مداحان حسینیه
روحانی های قدیم و سرشناس حسینیه، حاج شیخ علی انصاری، آقا سید جلال فالی و مرحوم حاج شیخ محمد شفیع محسنی جمی بوده اند. بعد از فوت حاج شیخ، فرزند بزرگ ایشان، مرحوم حاج میرزا احمد محسنی حدود هفتاد سال واعظ حسینیه بوده است. مرحوم حاج میرزا احمد محسنی نزدیک پانزده سال پیوسته در حوزه علمیه نجف بوده است. پس از برگشت به ایران مردم از مرحوم حاج شیخ می خواهند که ایشان در همینجا ازدواج کند و بماند و روحانی این حسینیه بشود. ایشان قبول می کند و ضمن ازدواج با دختر میرزا احمد امامی از روحانیون سرشناس منطقه، در این حسینیه به تبلیغ و ارشاد مردم می پردازد. ایشان علاوه بر این حسینیه، در آن دوران که چهار مجلس در بخش ریز (ریز، قلعه کهنه، تشان و انارستان) منعقد بوده در همه مجالس منبر داشته است.
سال ۶۱ در شب اول ماه رمضان ایشان روی منبر از مرگ خود خبر می دهد و می گوید که شاید امشب شب آخر عمرم باشد. وقتی به خانه برمی گردد، به فرزندش محمد می گوید که رختخوابش را کنار رختواب خودش پهن کند. پس از آن اذکاری را زمزمه می کند و حدود یکی دو ساعت بعد به پسرش می گوید که مرگ حق است. در همین اثنا برای پسرش قدری صحبت و نصیحت می کند و از او می خواهد که پاهایش را به سمت قبله دراز کند و بالای سر او بنشیند. سپس سرش را روی زانوی پسرش می گذارد و دوباره شروع به خواندن اذکار می کند و حتی شهادتین را می خواند. پس از آن دار فانی را وداع می گوید.
ایشان دو فرزند پسر به نام های محمد و علی داشته است. فرزند ارشد ایشان شهید علی محسنی بوده که در سال ۶۰ در حوزه علمیه درس می خوانده و همزمان واعظ این حسینیه هم بوده است. ایشان دو بار به جبهه رفت تا اینکه به درجه رفیع شهادت نائل شد.
بعد از وفات ایشان و شهادت فرزندش، جوانان اینجا تشویق شدند که به حوزه های علمیه بروند. یکی به نام حاج سید ابراهیم و دیگری سید محمد. همچنین مرحوم آقای زبرجد که در حوزه علمیه محمودیه شیراز درس می خوانده که برای عرض تسلیت شهادت ایشان به منطقه آمد، ولی در اینجا ماندند و در این حسینیه به تبلیغ دین مشغول شدند.
مرحوم حاج شیخ علاوه بر حاج میرزا احمد دو پسر دیگر هم داشته است: مرحوم حاج محمد علی شفیعی که در جم ساکن بوده و محمدحسن شفیعی که در نجف با دختر آیت الله استهباناتی ازدواج می کند که تنها ۴ ماه پس از عروسی در نجف از دنیا می رود و همانجا دفن می شود.
روضه خوانان حسینیه، حاج هاشم و ملاحسین منصوری از فرزندان مرحوم میرزا فتح الله منصوری هستند. آقای حاجی عبدالحسین چنگیزی هم هر ساله طبق نذرش روز عاشورا روضه الشهدا می خواند.
از حدود ۴۰ سال پیش تاکنون زایر عبدالحسن منصوری نوحه و پیش واقعه می خوانده است. ایشان در غیاب روحانیون، واعظی هم می کرده است. پدر ایشان، مرحوم ملاقاسمعلی علاوه بر مداحی، شاعر اهل بیت هم بوده است که اشعار ایشان را امروزه در مجالس سیدالشهدا می خوانند.
ضیافت روضه
ضیافت و اطعام در حسینیه، در ده شب اول و سه روز هشتم، نهم و دهم محرم با همان موقوفه ای که وقف حسینیه شده تأمین می شود. برای چهار شب بعد، هر ساله یک قلک در اختیار خانواده ها قرار داده می شود که روزانه هر کس به اندازه وسعش مبلغی در این قلک ها می اندازد. ده روز قبل از شروع محرم، قلک ها را جمع آوری و باز می کنند و کمک های قابل توجهی بین ده تا بیست میلیون تومان جمع آوری می شود. هر شب تقریباً برای ۸۰۰ تا هزار نفر غذا آماده می کنند که در سینی های دو نفره توزیع می شود.
مراسم ویژه
در این حسینیه در چند سال اخیر در کنار مراسم سنتی و آیینی عزاداری به سبک قدیم، در شب های پایانی دهه محرم جلسات روشنفکری با سخنرانی چهره های نواندیش دانشگاهی و حوزوی برگزار می شده است که در نوع خود در شهرستان جم منحصر به فرد بوده است.
در پایان جا دارد از آقای محمد محسنی نوه گرانقدر مرحوم حاج شیخ محمد شفیع محسنی جمی به خاطر ارایه اطلاعات ارزنده خود به سایت آوای جم تشکر و قدردانی شود.
