• امروز : پنج شنبه - ۹ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : 19 - رمضان - 1445
  • برابر با : Thursday - 28 March - 2024
9

گودرز هوشمند : رسم و رسومات ماه محرم در شهرستان جم

  • کد خبر : 1891
  • 18 آذر 1391 - 7:56

رسم و رسومات ماه محرم در شهرستان جم :


 

 

شهر ، جم در استان بوشهر در جنوب ایران است. این شهر یکی از شهرهای آباد استان بوشهر است که در فاصلهٔ ۲۶۵ کیلومتری با مرکز استان قرار دارد. این شهر در مقایسه با بیشتر شهرهای استان بوشهر، آب و هوایی معتدل تر دارد، ارتفاع این شهر از سطح دریا حدود ۷۰۰ الی ۸۰۰ متر است. همچنین فاصله این شهر تا خلیج فارس ۲۵ کیلومتر می‌باشد.

این شهر به خود می بالد که از همه شهرهای استان بوشهر تنها شهرستانی است که صدرصد شیعه نشین را در خود جا دارد . هر ساله همانند شهرهای دیگر کشور با نزدیک شدن به ماه محرم مردم روستاها و شهرها پرچم ها و بیرق های سیاه به اهتزاز در می آورند . تکایا و حسینیه ها با کمک اهالی محله ها « مرد و زن » گرد گیری ، جارو و نظافت کلی می شوند .

از قدیم الایام در خیلی از منازل شخصی و حسینیه های و در برخی مساجد روضه خوانی به سبک و سیاق خاصی برگزار می شود . مردم روستاها با هم به این مصیبت عظمی می روند . روضه خوانی و پذیرایی شام از عزادران همیشه از شب اول تا شب چهاردهم معمولا برپا بوده و مردم در طول سال نذر و نذورات خود را نگه می دارند تا در شبهای محرم از عزاداران امام حسین ( ع) پذیرایی نمایند  .

ضمناً روز هشتم ، نهم و دهم علاوه بر شبها روضه خوانی  قبل از ظهر برگزار و از همه عزاداران پذیرایی بعمل می آید .

در قدیم هیئتهای مذهبی به این شکل خاص و مجزا از حسینه ها و تکایا نبود و همه مردم پیر و جوان بعد از روضه خوانی که توسط روحانیون یا ملاهای محلی انجام می شد به نوحه خوانی و سینه زنی می پرداختند .

معمولاً شب اول ماه محرم ندایی از همه محافل برخاسته می شود که در زبان محلی  به نام ذکر بوده و  با آهنگ خاصی از محل برگزاری روضه توسط دو یا سه نفر گفته می شود و همه همسایه با خبر می شوند و در مراسم روضه خوانی  شرکت می کنند .

امروزه که شهرستان جم پذیرایی اقشار مختلف و مذاهب مختلف می باشد ، در خیلی از روستاها هنوز به سبک قدیم مراسم روضه خوانی برگزار می شود . نوحه خوانی , پیش خوانی ، جوهری ، روضه سید الشهداء و سخنرانی توسط روحانی با لهجه محلی و با آهنگ حزین قرائت می شود .

« سبک خواندن نوحه قبل از سخنرانی روحانی در تکایا و حسینیه ها :

یک نفر ابیاتی از نوحه مخصوص همان شب می خواند و بعد هر دو بیت سکوت می کند و افرادی که پامنبری هستند جواب نوحه را با همان سبک می دهند . بعد از نوحه خوانی نوبت شخصی دیگری است که به آن پیش خوانی گفته می شود و  سبک و سیاق آن با نوحه فرق دارد و حزن و اندوه بیشتری و با نوای دلسوز تری خوانده می شود .

در بعضی از روستاهای این شهرستان کتابی به نام جوهری خوانده می شود که این کتاب بصورت شعر و ادبیات بوده  که توسط افراد معینی که نوا و سبک آن را می دانند خوانده می شود . بعد از آن به ذکر چند صلوات پی در پی مردم را آماده گو ش دادن به واعظ یا همان سخنران ( روحانی ) آن مجلس می کنند . »

شبهای محرم از قدیم الایام ،هر شب به نام یکی از یاران امام حسین مشخص شده و مردم بر این اعتقادات پایبند بوده و بدین شرح روضه خوانی می نمایند .

(( شب اول :   وداع اهل بیت از مدینه     شب دوم :  شهادت مسلم ابن عقیل     شب سوم :ورود اهل بیت به کربلا شب چهارم  روضه حر ابن یزید ریاحی شب پنجم : روضه اصحاب مثل حبیب ابن مظاهر، عباس و شوزب و غیره     شب ششم : حضرت قاسم شب هفتم : حضرت عباس شب هشتم : حضرت علی اکبر   شب نهم : روضع علی اصغر  شب دهم : علی اصغر و امام حسین   شب یازدهم : شام غریبان و حرکت اهل بیت از کربلا به سوی کوفه و شام  شب دوازدهم : آتش زدن خیمه های اهل بیت     شب سزدهم :   شهدای کربلا       شب چهاردهم : روضه ورود اهل بیت به کوفه ، شام و خرابه شام و مجلس یزید ))

آنچه از قدیم مرسوم بوده برپایی تعزیه می باشد که در نوع خودش بی نظیر و منحصر به فرد است :

تعزیه خوانی در حدود ۱۸۰ سال پیش به وسیله مرحوم محمد علی خان پریشان جمی از اصفهان و شیراز که نسخه های آن فارسی به خط نستعلیق قدیم بود به جم آورد شده که هزینه آن مرحوم پریشان تامین می کرد . تعزیه خوانی در جم ۱۱ الی ۱۳ روز بر گزاری می شود که بیشتر ۱۱ روز مرسوم است که یک روز قبل از ماه محرم تعزیه مسلم اول محرم دو طفلان مسلم دوم محرم خروج از مدینه روز سوم ورود به کربلا ( جنگ حر ) روز چهارم حبیب و مسلم روز پنجم آبث و شوزب روز ششم عبدالله حسن روز هفتم قاسم بن حسن که برای قاسم جشن عروسی می گیرند )

روز هشتم جنگ ابوالفضل عباس روز نهم علی اکبر و طفلان زینب روز دهم امام حسین و عاشورا که برای تعزیه خانی حداقل به ۷۰  نفر نیاز دارد که ۱۲ الی ۲۰ نفر برای نقش اصلی و دیگران برای لشکر و غیرو نیاز دارد . در شهرستان جم در نقش بانوان از آقایان استفاده می شود و از لباس های قدیمی که بیشتر جنبه انتخابی دارد . که شامل عربی و خود سپهر  و شمشیر می باشد که جلسات برگزاری تعزیه از یک هفته قبل شروع می شود برای برگزاری تعزیه به ۸ اسب و ۳ شتر و زمینی به مساحت مستطیلی شکل به طول ۵۰۰ متر و عرض ۳۰ متر نایز دارد . و تعزیه خوانی در جم با سایر جاهای دیگر این تفاوت دارد که به صورت سنتی و لهجه های خاص استفاده می شود .

و یکی از کارهای تعزیه خوانی مقابله است که فهرست گردان باید بررسی کند چه کسی نقش باید بازی کنند و  به ترتیب بخوانند ضمناً در حال حاضر در ۴ نقطه از شهرستان از جمله شهر جم ، روستای صیدی ، شهر انارستان و شهر ریز برگزار می شود .

التماس دعا : گودرز هوشمند

با تشکر از حجه الاسلام شیخ علی بی باک

 

لینک کوتاه : https://avayebushehr.ir/?p=1891

برچسب ها

نوشته های مشابه

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در آوای بوشهر منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.