رهبر معظم انقلاب برای تبیین بیشتر اهمیت سبک زندگی به تشریح جایگاه آن در تمدن نوین اسلامی پرداختند و افزودند: اگر پیشرفت همه جانبه را به معنای تمدن سازی نوین اسلامی بگیریم این تمدن دارای دو بخش ابزاری و «حقیقی و اساسی» خواهد بود که سبک زندگی بخش حقیقی آن را تشکیل میدهد.
حضرت آیت الله خامنه ای، تحقق هر دو بخش تمدن نوین اسلامی را ضروری خواندند و افزودند: بخش ابزاری، یا سخت افزاری این تمدن، موضوعاتی است که در فضای امروز، بهعنوان نمودهای پیشرفت مطرح میشود از قبیل علم، اختراع، اقتصاد، سیاست، اعتبار بین المللی و نظایر آن.
ایشان در ادامه خاطرنشان کردند: در این زمینه البته پیشرفتهای خوبی داشتهایم اما باید توجه کرد که این پیشرفتها، وسایل و ابزاری است برای دستیابی به بخش حقیقی و نرم افزاری تمدن اسلامی یعنی سبک و شیوه زندگی.
رهبر معظم انقلاب اسلامی، در تشریح مفهوم سبک و فرهنگ زندگی، به مسایلی نظیر خانواده، ازدواج، نوع مسکن، نوع لباس، الگوی مصرف، تفریحات، کسب و کار و رفتارهای فردی و اجتماعی در محیطهای مختلف، اشاره کردند و افزودند: در واقع سبک زندگی به همه مسایلی بر میگردد که متن زندگی انسان را شکل میدهند.
حضرت آیت الله خامنهای، با اشاره به توجه عمیق اسلام به مفهوم سبک و فرهنگ زندگی افزودند: در معارف اسلامی، اصطلاح عقل معاش در مفهوم جامع خود، مترادف مفهوم سبک و فرهنگ زندگی است و در قرآن کریم نیز آیات فراوانی در این زمینه وجود دارد.
ایشان با تأکید بر اینکه بدون پیشرفت در بخش حقیقی تمدن سازی نوین اسلامی یعنی «سبک و فرهنگ زندگی»، اهداف این تمدن بزرگ محقق نخواهد شد، افزودند: متأسفانه ما در این بخش، پیشرفت چشمگیری نداشته و مثل بخش اول یعنی علم و صنعت و نظایر آن پیشرفت نکردهایم.
رهبر معظم انقلاب اسلامی، آسیب شناسی و علت یابی در زمینه عدم پیشرفت لازم در بخش سبک و فرهنگ زندگی را ضروری خواندند و با دعوت از اندیشمندان حوزه و دانشگاه، نخبگان سیاسی و فکری، دستگاههای مرتبط با فرهنگ و تعلیم و نیز جوانان، خاطرنشان کردند: در این زمینه باید همه به خود نهیب بزنیم و ضمن تلاش جدی برای آسیب شناسی، به چاره جویی و جستوجوی راههای علاج بپردازیم.
ایشان ابراز اطمینان کردند: اگر گفتمانی در زمینه آسیب شناسی و چاره جویی مشکلات موجود در سبک و فرهنگ زندگی بهوجود آید، با توجه به نشاط و استعداد جوانان، حتماً درخشندگی ملت ایران در این زمینه نیز، چشم جهانیان را متوجه خود خواهد کرد.
حضرت آیت الله خامنهای، با توجه به نو بودن بحث “سبک زندگی” در ادبیات و فضای گفتمانی کشور، سخنان خود را با نوعی آسیب شناسی عینی ادامه دادند و به طرح سؤالات متعدد پرداختند و پس از طرح فهرست وار این سؤالات افزودند: دهها سوال و مساله اساسی دیگر نیز وجود دارد که همه آنها با سبک و فرهنگ زندگی مرتبطند و به علت اهمیت این مسایل در زندگی انسان است که قضاوت در مورد یک تمدن با توجه به پیشرفت آن در بخش سبک و فرهنگ زندگی صورت میپذیرد.
حضرت آیت الله خامنهای، پس از تبیین اهمیت عینی «سبک و فرهنگ زندگی»، به مبانی کارگشای این مبحث از منظر اسلام پرداختند و تأکید کردند: اسلام، «خردورزی، اخلاق و حقوق» را مایههای اصلی فرهنگ صحیح میداند و ما نیز باید بهطور جدی به این مقولات بپردازیم وگرنه پیشرفت اسلامی و تمدن نوین اسلامی شکل نخواهد گرفت.
ایشان در ترسیم چگونگی شکل گیری سبک و شیوه زندگی افزودند: فرهنگ زندگی، متأثر از تفسیر ما از زندگی است و هر هدفی را برای زندگی تعیین کنیم، سبک خاصی را به همراه میآورد.
ایشان، تحقق هدف اصلی تعیین شده در هر «مکتب و نظریه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی» را نیازمند اعتقاد و ایمان به آن هدف دانستند و افزودند: بدون اعتقاد جدی و تلاش هیچ هدفی محقق نمیشود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در همین زمینه به مغالطهای اشاره کردند که برخی فیلسوف نماهای غربی و مقلدان داخلی آنها مطرح میکنند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی افزودند: این افراد میگویند جامعه را با ایدئولوژی و مکتب نمیشود اداره کرد اما تمام تجربیات تمدن ساز، نشان میدهد که مکتب، هدایت کننده و اداره کننده حرکات عظیم اجتماعی است و بدون داشتن مکتب و ایدئولوژی، و بدون «ایمان و تلاش و پرداخت هزینههای لازم»، هیچ تمدنی امکان تحقق نمییابد.
حضرت آیت الله خامنهای افزودند: البته برخی کشورها، مقلد تمدن غربند. اینها ممکن است به پیشرفتهای صوری نیز برسند اما زیانهای بی انتهای ذلت تقلید، آنها را دچار آسیبهای جدی میکند و ریشه آنها را از بین میبرد. بنابراین اگر طوفانی بهپا شود توانایی استقامت ندارند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: برخلاف این کشورهای مقلد، ملتهایی که در مقابل تمدن غرب، مکتب توحید را انتخاب میکنند هم به پیشرفت حقیقی و همه جانبه دست مییابند و هم تمدنی عمیق و ریشهدار میسازند که فکر و فرهنگ آنها را در جهان گسترش میدهد.
حضرت آیت الله خامنهای با انتقاد از کسانی که در محیطهای شبه روشنفکری، ملت ایران را از شعارهای مکتبی میترسانند، افزودند: آنها میخواهند ترس و واهمه خود را به مردم منتقل کنند به همین علت مدام میگویند شعارهای مکتبی، دردسر و تحریم و تهدید میآورد.
ایشان افزودند: اگر خوشبینانه به این گفتهها نگاه کنیم باید بگوییم این افراد از تاریخ بیخبرند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: در بحث سبک و فرهنگ زندگی، اسلام عزیز همه نیازهای انسان را برآورده میسازد و دانشوران حوزه و دانشگاه باید علاوه بر تلاش در فقه و حقوق، در بحث اخلاق اسلامی و عقل و سلوک عملی اسلام نیز کارهای متراکم و با کیفیت انجام دهند تا نتایج این تلاشها مبنای برنامه ریزی و تعالیم نسلها قرار گیرد.
حضرت آیت الله خامنهای بحث مهم امروز را با تأکید بر یک نکته اساسی دیگر ادامه دادند: پرهیز کامل از تقلید از سبک و سلوک زندگی در تمدن غربی.
ایشان خاطرنشان کردند: ما البته بنای بر غرب ستیزی نداریم اما براساس بررسی و تحقیق تأکید میکنیم که تقلید از غرب، هیچ ملتی را به جایی نمیرساند.
حضرت آیت الله خامنهای، با استناد به تجربیات مکرر چند قرن اخیر خاطرنشان کردند: فرهنگ غرب، اصولاً فرهنگی مهاجم است و به هر دلیلی در هر کشوری رواج یابد بهتدریج فرهنگ و هویت آن ملت را نابود میکند.
ایشان، با اشاره به عادی شدن گناه بزرگ هم جنس بازی در غرب، فروپاشی خانوادهها و بحرانها و مشکلات عمیق دیگر در کشورهای غربی و کشورهای مقلد فرهنگ غرب افزودند: پوسته فرهنگ غربی پیشرفت ظاهری است. اما، باطن آن «سبک زندگی مادی شهوت آلود گناه آفرین هویت زدای ضد معنویت» است.
ایشان، با اشاره به تقلید از فرهنگ غربی در برخی مظاهر زندگی در کشور، افزودند: باید با فرهنگ سازی لازم، یک حرکت تدریجی در زمینه اصلاح این مساله ایجاد شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود، سوء استفاده گسترده غرب از ابزار هنر بهویژه هنرهای نمایشی و سینما را مورد اشاره قرار دادند و افزودند: سیاستمداران غربی با استفاده از این روش، بهدنبال سلیقه سازی و ترویج سبک زندگی غربی در جوامع دیگر هستند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی به استناد تحقیقات بهعمل آمده افزودند: آنها در پروژههایی تعریف شده، و با استفاده از جامعه شناسان، روانشناسان و مورخان، نقاط ضعف ملتها بهویژه ملتهای اسلامی را بررسی میکنند و با شناخت راههای تسلط بر آنها، ساخت فیلمهای خاصی را به فیلم سازان سفارش میدهند که در این زمینه همه مسوولان و مردم باید از فرهنگ اصیل خود و کشور، مراقبت کنند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به نکتهای دیگر، پرهیز همزمان از «سطحی گرایی و تحجر» و نیز سکولاریزم را ضروری دانستند و افزودند: برخی حرفها و تبلیغات ظاهر دینی دارد اما در باطنش جدایی دین از زندگی را دنبال میکنند.
حضرت آیت الله خامنهای در پایان سخنانشان در جمع پرشور جوانان خراسان شمالی تأکید کردند: انقلاب اسلامی دارای توانایی، ظرفیت و انرژی متراکمی است که میتواند همه موانع را از سر راه بردارد و تمدن «ممتاز، متعالی، برجسته و باشکوه» اسلامی را در مقابل چشم همه جانیان برپا سازد.
