دانستنی های تغذیه ای( قسمت دوم)

چاقی سیبی بیشتر در مردان متداول است. این چاقی با تجمع چربی اضافه در اطراف تنه و شکم مشخص شده که با مقاومت انسولین همراه است.

چاقی گلابی شکل در زنان متداول است که عمدتا با عارضه خاصی همراه نمی باشد اما در زنان پس از یائسگی، عوامل خطری مانند افزایش قند خون و فشار خون را به دنبال دارد.

اصول اساسی کنترل و کاهش وزن

درمان اساسی چاقی ایجاد بیلان منفی در انرژی دریافتی و مصرفی می باشد، که موارد ذیل را شامل می شود:

B    اندازه گیری نمایه توده بدن وقضاوت در مورد وزن

B    اجرای یک برنامه غذایی پیوسته وپایدار

B    تغییر عادات و رفتار غذایی

B     استفاده از تمام گروه های غذایی در برنامه روزانه

B    مصرف کافی آب (۱۰- ۸ لیوان در روز)

B    اجتناب از مصرف دارو مگر با دستور پزشک

B    انجام فعالیت فیزیکی به مدت ۶۰-۴۵دقیقه، ۵-۳بار در هفته

توجه ، توجه : حداکثر کاهش وزن مجاز۴-۲کیلوگرم در ماه می باشد.

در درمان چاقی، هدف نهایی بر حفظ و تداوم سلامتی جسم و روان در کوتاه مدت،میان مدت و بلند مدت استوار است و نباید با کاهش وزن کوچک ترین خدشه ای بر توانایی جسمی و ذهنی وارد شود، بر عکس تعدیل وزن می باید موجبات نشاط و احساس سبک بالی توام با افزایش توان جسمی و ذهنی را فراهم آورد.

توصیه می شود تا زمانی که فرد چاق از نظر روحی و جسمی آمادگی کامل پیدا نکرده است، اقدام به کاهش وزن نفرماید. چرا که آغاز و رها کردن مکرر این تصمیم زیانبار بوده و با کاهش و افزایش مجدد وزن اولا مقاومت بدن در قبال پاسخگویی به کاهش وزن افزایش می یابد، ثانیا صدماتی را از نظر ظاهری و تظاهرات بالینی مثل شل شدن عضلات و اندام ها، ابتلا به بیماری های سنگ کیسه صفرا، کلیه، سیستم دفاعی بدن و … را فراهم می آورد.

توصیه های کلیدی برای کاهش وزن در افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی

توصیه های غذایی :

۱-     از شیر و لبنیات کم چرب (۲- ۱ %) به جای لبنیات پرچرب استفاده کنید.

۲-     مواد غذایی حاوی فیبر مانند میوه، سبزی و حبوبات را بیشتر استفاده کنید.

۳-     از سبزی‌های تازه یا بخار‌پز در کنار غذای کودک استفاده کنید.

۴-     در سالاد به جای سس های چرب از روغن زیتون به همراه آبلیمو یا سبزی های معطر استفاده کنید.

۵-     موادی مثل کره، خامه، مارگارین، انواع سس ها و روغن های جامد را از برنامه غذایی حذف کرده و به جای آن از روغن های گیاهی به میزان متعادل استفاده کنید.

۶-      مصرف غذاهای چرب ، سرخ شده و تنقلات پرکالری و پرروغن مانند سیب‌زمینی سرخ شده، چیپس، پفک، شکلات، کیک‌های شکلاتی، بستنی، شیرکاکائو و… را تا حد امکان کاهش دهید.

۷-     مصرف نان و مواد غذایی تهیه شده از آرد سفید و بدون سبوس را کاهش داده و از نان و غلات سبوس دار بیشتر استفاده کنید.

۸-     به جای آب‌میوه‌های صنعتی آماده و شربت‌ها از میوه‌ها یا آب‌میوه طبیعی استفاده کنید.

۹-     بهترین نوشیدنی برای کنترل وزن آب می باشد. آب و دوغ کم نمک بدون گاز را جایگزین نوشابه های گازدار کنید.

توصیه های رفتاری:

۱-هیچ یک از وعده های غذایی را حذف کنید.

۲-صبحانه را به عنوان مهمترین وعده اصلی فراموش نکنید.

۳-غذاهای خود را در وعده صبحانه کامل،ناهار متوسط،شام مختصر تقسیم کنید.

۴-حداکثر تا قبل از ساعت ۸ شب، شام خود را میل نمایید.

۵-در میان وعده از تنقلات کم ارزش استفاده نکنید.

۶-مصرف غذاهای آماده را تا حد امکان کاهش دهید.

۷-بین وعده شام و خواب فاصله کافی بگذارید.

۸-غذا را در ظرف کوچکتری بکشید.

۹-غذا را طوری تهیه کنید که به اندازه باشد و پس از مصرف چیزی بر جای نماند.

۱۰-در حال نشسته و با آرامش کامل غذا بخورید، نه به صورت سرپایی و با عجله.

۱۱-پس از اتمام هر وعده، غذاهای اضافی را فورا در یخچال بگذارید.

۱۲-سایر افراد خانواده را به سالم خوردن تشویق کنید.

۱۳-هنگام خرید مواد غذایی به برچسب ترکیبات دقت نموده و انواع کم چرب،کم شیرین را انتخاب کنید.

۱۴-خرید آذوقه غذایی را در مواقعی که گرسنه هستید،انجام ندهید.

۱۵-مقدار محدودی پول برای خرید مواد غذایی با خود ببرید تا جلوی خرید های اضافی را بگیرید.

۱۶-تنقلات را در محل مخصوصی در منزل نگهداری کنید تا جلوی دید نباشند.

۱۷- انجام ورزش روزانه (پیاده روی- دوچرخه سواری) به مدت ۶۰- ۳۰ دقیقه فراموش نشود.

 

داروهای کاهش وزن:

در برنامه های کاهش وزن باید تغییرات غذایی را با ورزش، اصلاح رفتار، آموزش تغذیه و حمایت روان شناسانه توام کرد. در صورتی که با وجود انجام راهکارهای مذکور پیرامون کاهش مطلوب چربی بدنی، موفقیتی حاصل نشد می توان دارو درمانی را طبق توصیه پزشک، به برنامه اضافه نمود.

مکمل‌های کاهش وزن:

برخی از داروهایی که به عنوان مکمل کاهش وزن در باشگاه‌های بدن سازی توزیع می‌شود و افراد بدون آگاهی و بدون تجویز پزشک متخصص از آن‌ها استفاده می‌کنند، اگرچه در ظاهر باعث رشد عضلات می‌شوند ولی عوارضی همچون سرطان کبد، عقیم شدن در مردان و در زنان عوارضی همچون ضخیم شدن تارهای صوتی و کلفتی صدا، تجمع غیرعادی چربی در بدن و سایر عوارض جبران ناپذیر را به همراه دارد که استفاده از آن‌ها به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

افراد برای لاغری و یا چاقی باید طبق نظر متخصص تغذیه و غدد اقدام به مصرف دارو نمایند.