متانول با بازاری به حجم ۸۶ میلیون تن در سال، یکی از محصولات پایه اصلی صنعت پتروشیمی است. کشور ایران با ۹ مجتمع و بیش از ۱۲ میلیون تن ظرفیت اسمی تولید متانول، یکی از بزرگ ترین عرضه کنندگان و صادرکنندگان متانول در دنیا است. بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته، ظرفیت اسمی تولید متانول ایران تا ۵ سال آتی به بیش از ۲۰ میلیون تن افزایش خواهد یافت که عمده آن همچنان به صادرات اختصاص خواهد یافت. افزایش قیمت گاز سوخت و خوراک مجتمع های متانول در سال ۱۴۰۰ حاشیه های زیادی برای زنجیره تولید متانول در کشور ایجاد کرد.
ضرورت و اهداف پژوهش
در ادبیات مالی، ریسک را می توان به صورت رویدادهای غیرمنتظره ای که در ارزش دارایی ها یا بدهی ها اثر می گذارد، تعریف کرد. درواقع ریسک به معنای اختلاف ارزش فعلی و آتی می باشد. متانول یکی از محصولات اصلی و بالادستی در صنعت پتروشیمی است. با توجه به تجارت پذیری آسان متانول و عدم تقارن زیاد میان مناطق تولیدکننده و مصرف کننده این ماده، حدود ۴۰ درصد از متانول تولیدی در دنیا بین کشورها تجارت می شود. با فرض قیمت ۳۰۰ دلار به ازای هر تن متانول، گردش مالی سالانه متانول در دنیا برابر ۲۶.۱ میلیارد دلار است. لذا هدف این گزارش کاهش تقارن اطلاعات و شناسایی ریسک ها برای فعالان بازار متانول در جهت کاهش ضرر احتمالی و افزایش سودآوری صنایع است.
تاثیر وضعیت کلان اقتصادی جهان و ایران بر تجارت متانول
اقتصاد رو به رشد جهان با شیوع کرونا با افت قابل توجهی رو به رو شد؛ به این صورت که بسیاری از فعالیت های زنجیره ارزش و تامین جهانی تعلیق شد و تقاضای نهایی برای بسیاری از محصولات کاهش یافت. از آنجا که متانول، هم به عنوان یک ماده پتروشیمی و هم به عنوان یک سوخت (تقریبا منحصرا در چین) مورد استفاده قرار می گیرد، تقاضای آن در هر دو بخش متاثر از همه گیری کرونا شد. با پایان پاندمی کرونا و مثبت شدن رشد اقتصادی جهان، مجددا بازار جهانی مطابق قبل، متقاضی متانول تولیدی پتروشیمی ها برای بکارگیری در صنایع تکمیلی و سوخت خودروها است. تغییرات اقتصادی ایران نیز از لحاظ تقاضا، تاثیر بسزایی در فروش متانول ندارد و صرفا از حیث تلاطمات وارده به صنعت پتروشیمی دارای اهمیت است.
