در کشور ما فرهنگ استفاده از رمز‌کارت‌های بانکی به‌درستی رعایت نمی‌شود و دارنده کارت از رمز‌کارت خود به‌اندازه کافی محافظت نمی‌کند. بارها دیده و البته تجربه کرده‌ایم که هنگام انجام تراکنش‌های کارتی، رمز توسط فروشنده درخواست می‌شود و مشتری هم با صدایی بلند و رسا در حضور دیگران شماره رمز را بیان می‌کند تا فروشنده رمز را وارد کند.
به گزارش «آوای بوشهر»؛ همچنین هنگام انجام تراکنش با دستگاه خودپرداز، بیشتر اوقات فاصله مناسب توسط مشتری بعدی رعایت نمی‌شود و امکان سوءاستفاده از رمز بسیار زیاد است. بسیاری از کلاهبرداری‌ها، به همین راحتی و با کپی اطلاعات کارت و استفاده از رمز به‌دست‌آمده، صورت می‌پذیرد.
در‌این‌بین اگر رمز دوم را برای خریدهای اینترنتی انتخاب کرده باشید و رمز به روشی از‌جمله حدس‌زدن یا ورود اطلاعات کارت در سایت‌های جعلی بانکی (فیشینگ) در‌اختیار شخص بزهکار قرار بگیرد، تقریبا باید با تمام موجودی خود در بانک خداحافظی کنید.
با هدف حفاظت از رمزهای بانکی، بانک‌ها موظف شده‌اند از ابتدای دی‌ماه رمز دوم ایستای بانکی را برای مشتریان خود غیرفعال کنند و از این به بعد، همه افرادی که می‌خواهند خرید اینترنتی انجام دهند، باید از رمز دوم‌یک‌بار مصرف که توسط اپ‌های بانکی ایجاد می‌شود، استفاده کنند. البته بعضی از بانک‌ها این امکان را هم فراهم کرده‌ا‌ند که بتوانید رمز اول یک‌بار مصرف هم داشته باشید تا خیالتان راحت باشد.
در ادامه به نقل از شهرآرا، با رمزهای یکبارمصرف (رمزهای پویا) و روش دریافت آن‌ها آشنا می شویم:
رمز یکبارمصرف (پویا) چیست؟
رمز یکبارمصرف یا OTP یک رمز متغیر است که هربار هنگام استفاده از کارت یا خرید اینترنتی با بازکردن نرم‌افزار مخصوص، آن را دریافت و از آن استفاده می‌کنید. این رمز پس از یک‌بار استفاده منقضی می‌شود و برای استفاده مجدد کارت باید دوباره نرم‌افزار بانکی تولید رمز را باز و رمز جدیدی از آن دریافت کنید.
مزیت‌های استفاده از رمز یکبارمصرف کم نیست؛ یکی از اصلی‌ترین مزایای آن، این است که امکان سوءاستفاده از رمز کارت یا رمز دوم کارت کم می‌شود.
سارقان و کلاهبرداران معمولا با شگردهای مختلف و با به‌دست‌آوردن رمز دوم ازطریق مهندسی اجتماعی یا برخی دستگاه‌های پوز تقلبی (کپی‌کننده کارت) یا دست‌کاری در خودپردازها از حساب افراد برداشت غیرمجاز انجام می‌دهند. درصورت استفاده فرد از رمز یکبارمصرف حتی درصورت لو رفتن رمز یا اطلاعات کارت یا کپی از کارت، برداشت از حساب کاربر انجام نخواهد گرفت؛ چراکه رمز دوم فقط توسط نرم‌افزار روی موبایل کاربر تولید می‌شود.
ارائه رمز بدون نیاز به اینترنت
دو نکته درباره فعالسازی رمز یکبارمصرف بانکی وجود دارد. اول اینکه شخص یا یکی از اعضای خانواده او باید گوشی هوشمند داشته باشند تا نرم‌افزار تولید رمز پویای بانک مدنظر خود را روی آن نصب کنند؛ درغیراین‌صورت شخص می‌تواند از روش پیامکی برای دریافت رمز پویا استفاده کند که در این روش هر بانک سرشماره خاص و روشی متفاوت دارد.
دوم اینکه استفاده از نرم‌افزار تولید رمز پویا به اینترنت نیاز ندارد و تنها با بازکردن اپ مدنظر که دارای توکن مشترک با سیستم رمز بانکی است، رمزی جدید برای شما نمایان می‌شود که در بازه زمانی کوتاهی تغییر می‌کند. شما می‌توانید در این بازه زمانی رمز را استفاده کنید و پس از تغییر، رمز قبلی از اعتبار ساقط می‌شود.
نحوه فعالسازی رمز یکبارمصرف برای بانک‌ها
مراحل راه‌اندازی رمز یکبارمصرف بسیار ساده است اما ممکن است برخی پیچیدگی‌های آن کاربران مسن‌تر و ناآشنا به نرم‌افزار و تلفن همراه را کمی سردرگم کند. بانک‌های ایران در‌حال راه‌اندازی این شیوه برای مشتریانشان هستند و عمدتا در داخل شعب و همچنین ازطریق سایت‌های خود، روش‌های فعالسازی آن را توضیح داده‌اند. با‌این‌حال به‌دلیل تعدد مراحل و عدم ساده‌سازی و شفاف‌سازی مراحل ازسوی بانک‌ها ممکن است بسیاری از کاربران، حاضر به فعال‌کردن آن نشوند.
فعلا هیچ نرم‌افزار جامعی برای فعال‌کردن رمز یکبارمصرف برای همه کارت‌های بانکی وجود ندارد و هر بانک یک نرم‌افزار مخصوص به خود با روش‌های نسبتا مشابه برای فعالسازی به کار گرفته است. در‌این‌میان برخی بانک‌ها مراجعه به شعبه را برای ایجاد یا غیر‌فعال‌کردن رمز یکبارمصرف درنظر گرفته‌اند که همین موضوع، فعال‌کردن آن را با دشواری روبه‌رو می‌کند.
در ادامه با روش‌های فعال‌کردن رمز یکبارمصرف در بانک‌های مختلف به‌کمک نرم‌افزارهای اختصاصی آن‌ها آشنا می‌شویم. برای استفاده از روش‌های پیامکی به سایت هر بانک مراجعه کنید و از روش فعالسازی آن آگاه شوید.
بانک ملت
بانک ملت به‌منظور استفاده مشتریان از امکان «رمزهای پویا»، علاوه‌بر روش پیامکی، برنامه موبایلی «رمزنگار ملت» را ارائه کرده است. هدف از این محصول جدید، این است که مشتریان بتوانند علاوه‌بر بهره‌گیری از رمزهای پویا و یکبارمصرف به‌عنوان رمز دوم در تراکنش‌های غیرحضوری، از رمزهای پویا در تراکنش‌های مبتنی‌بر رمز اول نیز بهره بگیرند. برای استفاده از برنامه رمزنگار ملت لازم است در ابتدا با مراجعه به وب‌سایت بانک به نشانی bankmellat.ir/ramznegar.aspx نرم‌افزار مدنظر را دانلود و نصب کنید. پس از آن با مراجعه به عابر‌بانک ملت، کد فعالسازی برنامه را دریافت و برنامه را فعال کنید.
بانک تجارت
بانک تجارت برای ارائه رمز دوم یکبارمصرف، نرم‌افزار «همراز» را تهیه کرده است. اکنون بانک تجارت صرفا دستگاه‌های خودپرداز را به‌عنوان تنها روش برای فعالسازی نرم‌افزار همراز معرفی کرده است. در‌نتیجه برای استفاده از خدمات رمز پویای بانک تجارت لازم است پس از نصب برنامه از سایت بانک به نشانی
fi9.ir/qjzdnt با مراجعه به یکی از دستگاه‌های خودپرداز این بانک، کد فعالسازی رمز پویا را دریافت و با وارد‌کردن کد در برنامه همراز، نرم‌افزار را فعال کنید.
بانک سامان
بانک سامان برای ارائه خدمات رمز دوم از برنامه «رمزینه» استفاده می‌کند. برای فعالسازی نرم‌افزار رمزینه باید به یکی از شعب بانک سامان مراجعه کنید تا کد فعالسازی برای شما پیامک شود یا وارد اینترنت‌بانک خود شوید. با دانلود و نصب نرم‌افزار رمزینه از نشانی fi9.ir/saman1 و فعالسازی این برنامه، می‌توانید از خدمات رمز پویای بانک سامان استفاده کنید.
بانک ملی
برای فعالسازی رمز یکبارمصرف اول و دوم کارت‌های بانک ملی باید نرم‌افزار شصت(۶۰) را از نشانی bmi.ir/landing/60 نصب کنید. توجه داشته باشید که از دانلود‌کردن این برنامه از دیگر سایت‌ها خودداری کنید. بانک ملی روش‌های متعددی برای فعالسازی برنامه رمزساز خود دارد. در ادامه و برای فعالسازی نرم‌افزار شصت، می‌توان از یکی از ۳روش «مراجعه به سامانه بام»، «مراجعه به دستگاه‌های کیوسک» و «دستگاه‌های خودپرداز» استفاده کرد.
بانک پارسیان
برای استفاده از خدمات رمز پویا در بانک پارسیان لازم است ابتدا برنامه
«پارسیان من» را دانلود و نصب کنید. نرم‌افزار پارسیان من به‌صورت اختصاصی برای تهیه رمز پویا معرفی شده است. در ادامه و به‌منظور فعالسازی برنامه، باید به یکی از دستگاه‌های خودپرداز بانک پارسیان مراجعه کنید.
بانک پاسارگاد
مشتریان بانک پاسارگاد می‌توانند ازطریق موبایل بانک برای دریافت و فعالسازی رمز دوم یکبارمصرف اقدام کنند. فعالسازی موبایل‌بانک بدین صورت است که با مراجعه به خودپرداز بانک پاسارگاد، کد کاربری و رمز عبور را دریافت می‌کنید. پس از آن با دانلود همراه‌بانک پاسارگاد، رمز یکبارمصرف کارت‌های بانک پاسارگاد را دریافت خواهید کرد.
بانک سپه
برای دریافت رمز یکبارمصرف بانک سپه، ابتدا باید نرم‌افزار رمزساز سپه را روی تلفن همراه خود نصب کنید. برای نصب آخرین نسخه این برنامه، ابتدا به سامانه اینترنت‌بانک سپه به نشانی
www.ebanksepah.ir مراجعه و روی گزینه «اینترنت‌بانک قدیم سپه» کلیک کنید. از اینجا می‌توانید نسخه iOS یا اندروید برنامه «رمزساز سپه» را متناسب با گوشی خود دریافت و نصب کنید. توجه داشته باشید که برای دریافت کد فعالسازی باید به یکی از شعب بانک سپه مراجعه و فرم درخواست رمز یکبارمصرف را پر کنید.
ایران‌زمین
برای دریافت رمز یکبارمصرف بانک ایران‌زمین، ابتدا باید نرم‌افزار رمزساز ایران‌زمین را روی تلفن همراه خود نصب کنید. برای فعالسازی این اپ یا باید ازطریق مراجعه به اینترنت بانک اقدام کنید یا باید به یکی از شعب این بانک مراجعه و درخواست خود را ثبت و بارکد فعالسازی را از شعبه دریافت کنید.
بانک سرمایه
برنامه «رمزساز سرمایه» به‌منظورتولید رمز یکبارمصرف اینترنت‌بانک، رمز دوم یکبارمصرف و رمز اول یکبارمصرف ارائه شده است. استفاده از رمز یکبارمصرف، امنیت تراکنش‌های غیرحضوری را افزایش می‌دهد و احتمال سوءاستفاده را به حداقل می‌‌رساند. به‌منظور فعالسازی برنامه رمزساز و استفاده از آن برای دریافت رمز یکبارمصرف ورود به اینترنت‌بانک، ازطریق رمز ایستا که از یکی از شعب بانک دریافت کرده‌اید، وارد اینترنت بانک شوید و ازطریق منوی تنظیمات اینترنت بانک و مطابق با فایل راهنمای برنامه، رمز یکبارمصرف خود را فعال کنید.
بانک رفاه کارگران
مشتریان بانک رفاه کارگران می‌توانند با مراجعه به شعب بانک، شماره سریال و شماره فعالسازی نرم‌افزار رمز یکبارمصرف موبایلی خود را دریافت کنند؛ سپس با استفاده از نشانی اینترنتی
refah-bank.ir/Mobile-OTP و با‌توجه‌به اینکه شماره سریال اخذ‌شده از شعبه با FDL یا FDN شروع می‌شود، نرم‌افزار مربوط را دانلود و طبق راهنما نصب کنند.
بانک شهر
برای دریافت رمز یک‌بار مصرف بانک شهر، ابتدا باید نرم‌افزار «رمزنت» شهر را روی تلفن همراه خود نصب کنید. برای فعالسازی این اپ می‌توانید به اینترنت‌بانک خود مراجعه کنید یا با حضور در یکی از شعب این بانک پس‌از ثبت درخواست خود، بارکد فعالسازی را از شعبه دریافت کنید.
دردسرهای رمز پویا
درمجموع باید گفت با اجرای طرح رمز دوم پویا، بساط بسیاری از کلاهبرداری‌های اینترنتی و سایت‌های فیشینگ جمع خواهد شد و مردم می‌توانند با خیال آسوده‌تر، خریدهای اینترنتی خود را انجام دهند.
اما به نظر می‌رسد اجرای این طرح هنوز در بعضی قسمت‌ها با ناهماهنگی‌ها و کاستی‌هایی همراه است.گویا خود بانک‌ها هم فکر نمی‌کردند باید به این سرعت به تمام مشتریان خود رمز دوم پویا بدهند و به‌همین‌دلیل این سیستم تازه با بخش‌هایی از سیستم‌های خود‌بانک‌ها همخوانی ندارد.
برای نمونه به نظر می‌رسد که در بانک شهر، هنوز بعضی سیستم‌ها مثل اینترنت بانک با رمز پویا سازگار نیست. زمانی‌‌که رمز پویای خود را فعال می‌کنید، به شما گفته می شود برای ورود به اینترنت‌بانک و همراه‌بانک نیز از این پس باید از همین رمز استفاده کنید. اما در زمان تهیه این گزارش و پس از تبدیل رمز ایستا به پویا، هر‌قدر تلاش کردیم با استفاده از این نوع رمز به حساب اینترنت‌بانک وارد شویم، سیستم نتوانست رمزهای تازه را بشناسد.
برنامه «همراه‌بانک» و نرم‌افزار آن هم در بانک شهر با رمزهای یکبارمصرف این بانک سازگار نیست. در‌واقع نرم‌افزار «همراه‌بانک» به رمزی هشت‌رقمی نیاز دارد، اما برنامه رمزنت بانک شهر، رمزهایی شش‌رقمی به شما می‌دهد که با آن نمی‌توانید به این نرم‌افزار وارد شوید.احتمالا بانک‌های دیگر هم با این نوع مشکلات ریز و درشت سر و کار دارند و مدتی باید با این سیستم تازه کار کنند تا بتوانند کم‌کم این دست مشکلات را برطرف کنند./خلیج فارس
