مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس

تسهیل شرایط برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در منطقه ویژه پارس/ ابتلای ساکنان عسلویه به سرطان بر اثر آلاینده‌های منطقه، صحت ندارد

مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس با تبیین مهم‌ترین فعالیت‌های این منطقه در بخش‌های مختلف از تسهیل شرایط برای حضور شرکت‌های خارجی در طرح‌های صنعت نفت خبر داد و گفت: ابتلای ساکنان عسلویه به سرطان را بر اثر آلاینده‌های بالایی که منطقه دارد به‌شدت تکذیب می‌کنم.

سخاوت اسدی، مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس برای پاسخگویی به پرسش‌های شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا) و ماهنامه ایران پترولیوم درباره آخرین روند فعالیت‌های این منطقه، دفتر کارش در تهران را انتخاب کرد.

پرسش‌ها از جذب سرمایه از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم آغاز شد، با پرسشی از اقدام‌های این منطقه در زمینه مسئولیت اجتماعی و شیوع بیماری سرطان در منطقه ویژه به‌دلیل آلاینده‌ها ادامه یافت و با پرسش‌هایی درباره استفاده از نیروهای بومی پایان یافت.

اسدی در این گفت‌وگو این خبر تازه را درباره جذب سرمایه‌گذاران خارجی اعلام کرد که ما در گذشته زمین را به سرمایه‌گذاران اجاره می‌دادیم و این برای آنها جذابیتی نداشت، اما اکنون در آیین‌نامه‌ای که وزیر نفت ابلاغ کرده است، اگر سرمایه‌گذار طرح خود را اجرا کند و به بهره‌برداری برسد، یا پیشرفت پروژه به حدی رسید که محرز شود به‌طور حتم پروژه اجرا می‌شود، یا قابل برگشت نیست، این اجازه را داریم که مالکیت اراضی را به سرمایه‌گذار بدهیم.

از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم تاکنون چه مقدار سرمایه در منطقه ویژه جذب شده و مجموع سرمایه‌گذاری در منطقه از ابتدای تأسیس (۱۳۷۷) تاکنون چقدر بوده است؟

به‌طور کلی در سال ۱۳۹۹ پنج فقره موافقت اصولی با حجم سرمایه‌گذاری ۴۴ هزار میلیارد ریال و ۹۰۰ میلیون دلار صادر شده است. بیشتر این موافقت‌های اصولی صادره در زمینه صنایع پتروشیمی و شیمیایی بوده است. در سال ۱۴۰۰ نیز در مجموع ۱۴ موافقت اصولی با حجم سرمایه‌گذاری ۱۷ هزار میلیارد ریال و ۴ هزار و ۵۰۰ میلیون دلار از سوی سازمان صادر شد. چنانچه انتظار می‌رود قریب به اتفاق طرح‌های مورد نظر در زمره طرح‌های پتروشیمی، پایین‌دستی پتروشیمی، شیمیایی و پالایشگاه کوچک‌اند و بقیه نیز در زمینه پشتیبانی از صنایع بالادستی است. در پاسخ به بخش دوم پرسش شما هم باید بگویم مجموع سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت ایران در منطقه ۸۱ میلیارد دلار در بخش بالادست و ۳۰ میلیارد دلار هم در بخش پایین‌دست بوده است.

با توجه به سیاست‌های دولت سیزدهم بر توسعه روابط با کشورها و جذب سرمایه‌ خارجی و دیدارهایی که وزیر نفت از کشورهای مختلف داشته است، آیا در این مدت هیئت‌های خارجی از منطقه بازدیدی داشته‌اند؟

بله از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون هیئت‌های متعددی از کشورهای مختلف از منطقه ویژه بازدید و زمینه‌های جذب سرمایه در این منطقه را بررسی کرده‌اند، برای نمونه هیئت روس، چینی و همین‌طور سفیر کوبا با یک هیئت اقتصادی از منطقه بازدید کردند و تمایلشان این بود در تولید، توسعه میدان‌ها و صنایع پایین‌دستی سرمایه‌گذاری کنند. در زنجیره پایین‌دست به‌دلیل ارزش‌افزوده بالایی که دارد، می‌توان میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری کرد، هم‌اکنون هلدینگ‌های بزرگ نیز علاقه زیادی به سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها دارند.

برآوردی دارید که قرار است چه مقدار سرمایه در زنجیره پایین‌دست از سوی هلدینگ‌ها جذب شود و آیا امکان توسعه این بخش در منطقه ویژه فراهم است؟

منطقه پارس جنوبی یا به تعبیری قطب انرژی کشور با وجود پالایشگاه‌های عظیم گازی و طرح‌ها و صنایع پتروشیمی در مقیاس جهانی، مرکز توجه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بوده که این عظمت صنعتی حاصل سرمایه‌گذاری‌های کلان دولت و بخش خصوصی در این منطقه است. ۸۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دولت‌های جمهوری اسلامی ایران منتج به احداث ۲۳ فاز پالایشگاه گازی در بخش خشکی و دریا شده است که این پالایشگاه‌ها تأمین‌کننده خوراک بیش از ۴۰ طرح و مجتمع تولیدی پتروشیمی با سرمایه‌گذاری حدود ۳۰ میلیارد دلاری‌اند. این حجم از سرمایه‌گذاری به‌ویژه در بخش صنعت پتروشیمی به‌عنوان سودآورترین صنعت کشور و از سوی بخش خصوصی چشم‌انداز روشنی را برای توسعه و رشد منطقه ترسیم می‌کند و این امیدواری وجود دارد که بیشترین حجم سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی منطقه از سوی بخش خصوصی انجام شود زیرا ارزش‌افزوده بیشتری ایجاد می‌کند، ضمن آنکه نزدیکی به خوراک و آبراه بین‌المللی خلیج‌فارس از مهم‌ترین مزیت‌های سرمایه‌گذاری در این منطقه است.

ظرفیت سرمایه‌گذاری در بخش بالادست و زنجیره میان‌دستی و پایین‌دستی پتروشیمی بسیار بالاست، ما نیز برای تسهیل در سرمایه‌گذاری روند دریافت مجوزها را کوتاه و سعی کرده‌ایم در کوتاه‌ترین زمان ممکن بررسی‌ها انجام شود و مجوزها را بدهیم، هم‌اکنون تقریباً همه شرکت‌های بزرگ و خود پتروشیمی‌های فعال منطقه، طرح‌های توسعه‌ای دارند. پتروشیمی پارس، پارسال کلنگ طرح حدود یک میلیارد دلاری طرح تبدیل پروپان به پروپیلن (PDH) را به زمین زد، از ما زمین و مجوز فعالیت گرفته و مجوز خوراک هم از وزارت نفت دریافت کرده است، ضمن اینکه این شرکت‌ها بخشی از خوراکشان از محصولات خودشان است. یا هلدینگ پارسیان سپهر که هم‌اکنون چند طرح را در حال اجرا دارد. هلدینگ خلیج‌فارس هم پیگیر سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در زنجیره متانول و گوگرد است.

هم‌اکنون ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در منطقه ویژه چقدر است؟

۳۰ میلیون تن در سال که با بهره‌برداری از طرح‌های در حال اجرا این ظرفیت به ۶۰ میلیون تن در سال افزایش خواهد یافت.

محدودیتی از نظر اراضی برای اجرای این پروژه‌ها وجود ندارد؟

در برخی مناطق مثل کنگان محدودیت داریم، اما در منطقه پارس ۱ (عسلویه) و پارس ۳ (دیر) مشکل نداریم.

چه مشوق‌هایی برای جذب سرمایه‌ خارجی در منطقه به‌ویژه بخش پایین‌دست در نظر گرفته‌اید؟ پیش از پاسخ به پرسش شما باید بگویم طرف قرارداد سرمایه‌گذار داخلی و خارجی در بخش بالادست، دولت و شرکت‌های دولتی است که بر اساس الگوی قراردادهای جاری توسعه با شرکت ملی نفت یا دیگر شرکت‌ها امضا می‌شود و الگوی توسعه آنها نیز در قراردادها مشخص است، البته در مقاطعی اثر تحریم‌ها زیاد بود، اما هم‌اکنون اثر آن کاهش یافته و شرایط برای سرمایه‌گذاری بسیار مهیا شده است. در پاسخ به پرسش شما باید گفت شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در بخش پایین‌دست، محدودیتی ندارند و طبق قوانین جمهوری اسلامی می‌توانند شریک یا مالک باشند. ببینید الگوی قراردادهایی که شرکت‌های خارجی یا حتی داخلی در منطقه فعالیت می‌کنند به‌صورت اجاره است، ما زمین را به آنها اجاره می‌دهیم، فکر می‌کنم این خود یک مشوق بزرگ برای جذب سرمایه در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس باشد. بی‌شک با توجه به شرایطی که منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس دارد، سیاست وزارت نفت حمایت از سرمایه‌گذار داخلی و خارجی است، ضمن اینکه با مشوق‌هایی که ما در نظر گرفته‌ایم و تسریع در دریافت مجوزها، بی‌شک شرکت‌هایی که وارد ایران می‌شوند سودآوری مناسبی برایشان خواهد داشت. با توجه به تحرکاتی که دولت سیزدهم برای جذب سرمایه خارجی و گسترش روابط با کشورهای همسایه و سایر کشورها انجام داده است، در چند ماه اخیر شرایط بسیار خوبی برای سرمایه‌گذار خارجی در منطقه فراهم شده است. مهم‌ترین مشوقی هم که ما برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته‌ایم، آیین‌نامه‌ای است که به‌تازگی وزیر نفت ابلاغ کرده و بر اساس آن شرایط برای حضور شرکت‌های خارجی با ثبت شرکت در جمهوری اسلامی ایران تسهیل شده است.