سجاد بهزادی
این یادداشت نافی تلاش های دولت در مسیر تولید واکسن کرونا نیست و بدون شک موفقیت آمیز بودن تولید آن با اعتماد جامعه به هم گره خورده است و اگر در نهایت کارآمدی تولید وتزریق واکسن های ایرانی موثر واقع شود از نگاه نویسنده انقلابی است در دل ناکارآمدی دیگر ساختارها و باید به جامعه پزشکی و تحقیق کشور دست مریزاد گفت.
اما آنچه از نظر علمی آشکار است اینکه در تمام دنیا دولت ها و ملت ها در کنترل وریشه کنی ؛ گسترش ومرگ و میر حاصل از ویروس کرونا ؛ هر دو عامل هستند. عامل بودن ملت ها به فرهنگ و رفتار آنها در مقابله با این ویروس و عامل بودن دولت ها به برنامه ریزی،تقویت امکانات ودر نهایت به تهیه و تولید واکسن کرونا ختم می شود. در این مورد خاص اساسا هیچ کدام (دولت-ملت) بدون دیگری نمی توانند مدعی حل مشکل و یا به تنهایی برای حادتر شدن مشکل زیر سئوال باشند.
معاون کل وزارت بهداشت اخیرا در مصاحبه ای گفته بود “زورمان نمی‌رسد جلوی برخی عروسی‌ها را بگیریم، داماد را بازداشت کردیم.در برخی استان‌ها مراسم عزاداری هزار نفری برگزار می‌شود.نمی‌دانیم صاحب عزا را دستگیر کنیم یا نه!مردم باید خودشان رعایت کنند.” این چالش فرهنگ جامعه ای است که می خواهد به جنگ با کرونا برود.در حقیقت مسئولیت اجتماعی در جامعه ما همچنان تا نهادینه شدن فاصله زیادی دارد.
از سویی دولت نیز تا کنون عملکرد پرحاشیه ای در مقابله با این ویروس در مقایسه با دیگر کشورها داشته است. در حالی که بیشتر کشورها با برنامه ریزی دولت ها ، مسیر واکسینه نمودن جامعه خود را به روشنی و با پیشرفت نسبی طی می کنند؛ در ایران آنگونه که روزنامه شرق گزارش داده است ” فاجعه واکسیناسیون ” شاهد هستیم. بر اساس گزارش این روزنامه به نقل از سازمان نظام پزشکی کشور در حالی که بسیاری از کشورها جمعیت قابل توجهی از جامعه خود را واکسینه نمودند در ایران تا کنون “تنها ۱۶۱ هزار دوز واکسن کرونا تزریق شده است”.در حقیقت دولت ها نیز در جامعه ما تا رسیدن به نقطه مطلوب در کارکرد ساختارهای خود فاصله زیادی دارند.
این مشتی است نمونه خروار از رویکرد دولت – ملت در ایران کنونی در مواجه با اپیدمی کرونا ؛ با این حساب چشم انداز آتی بیشتر بحران ها در ایران روشن است. باید از عجایب روزگار باشد که نتیجه هر بحرانی از جمله بحران جهانی کرونا در کشور ما روند طبیعی آن طی شود. انتظاری که ما باید از بحران کرونا در کشور داشته باشیم دقیقا همین است که اکنون دیده می شود.موج سواری کرونا در جامعه ایران همچنان ادامه دارد و کشور وارد پیک چهارم شده است.بالاترین مرگ ومیر در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر و آینده ای مبهم در جهت ریشه کن نمودن واقعی بحران.
مثلا اگر خدای ناکرده فردای امروز زلزله مهیبی در هر گوشه ای از کشور بیاید شما نمی توانید از مرگ و میر انسان ها و خسارت های برجای مانده انتظاری داشته باشید که مثلا در ژاپن دیده می شود.انتظارات ما در برابر بلاها و بیماریها و بحران ها باید به همان میزان باشد که عملکرد ما در آن وضعیت نشان می دهد.
پال هریسون نویسنده کتاب اندرون جهان سوم اعتقاد دارد ” زندگی یک انسان تنگدست در جهان سوم خطرناک است و خطرات بهداشتی متعدد در الگوی زندگی آنها وارد می شود که مهار مرگ را برای آنها سخت تر می کند.” ما در ایران اکنون گرفتار همین وضعیت هستیم . مهار مرگ در جامعه ایران به خاطر اپیدمی کرونا بسیار سخت تر از بسیاری از کشورهای دیگر است.اساسا الگوی بیماری در جهان سوم کاملا با غرب تفاوت دارد؛همین طور که الگوی کیفیت زندگی و رفاه ما نیز فرق دارد.ما خیلی زود بلاگیر می شویم و دوره بیماری ما طولانی تر خواهد بود.
شما در جهان سوم با جامعه ای روبرو هستید که افراد در حالی که می دانند تست کرونای آنها مثبت بوده است بار سفر را می بندند و به مسافرت می روند.حالا اگر با تست مثبت کرونا ناچار بودند برای لقمه ای نان و نیازمندیهای ضروری زندگی و کار از قرنطینه بیرون بروند ملامتی نیست ؛ اما سخنگوی ستاد کرونا اعلام کرده است “متاسفانه در ایام نوروز بیش از ۱۵ هزار نفر با وجود تست مثبت کرونا به مسافرت رفته‌اند. این افراد علی رغم آنکه می‌دانستند بیمار هستند به مسافرت رفتند و قطعا بیماری را به سراسر کشور منتشر کردند. این افراد را شناسایی کردیم و کد ملی آنها را داریم و این اقدام آنها پایمال کردن حقوق دیگران است.”
شما در جهان سوم با دولتی روبرو هستید که با ارمغان فقر و تورمی که دارد ،سلامت جامعه را به تاخیر می اندازد. فرد بیمار به غذای سالم تر ، با کیفیت تر و روحیه بهتری نیاز دارد، در حالی که غذای با کیفیت و ارزان در جهان سوم به دلیل تورم بالا در دسترس عموم قرار ندارد و سطح شادی و خوشبختی جامعه مطلوب نیست. لذا اپیدمی کرونا در جامعه فقر زده ای که مردمش احساس خوشبختی نمی کنند بیشتر می ماند و گاهی ابدی می شود.
نهاد توسعه پایدار سازمان ملل در گزارش تازه خود رده‌بندی خوشبخت‌ترین کشورهای جهان را در سال ۲۰۲۱ منتشر کرده است.ایران در این لیست پایین‌تر از مالی، نیجریه و موزامبیک رتبه ۱۱۸ را از میان ۱۴۹ کشور به خود اختصاص داده است.
پال هریسون در بخش دیگری از کتاب خود در مورد جامعه جهان سوم می نویسد “بیماری حاد درآمد را نزول می دهد و نان آور خانه را به بستر می اندازد و آنها تامین اجتماعی و دولتی هم ندارند که بتوانند بر آن تکیه کنند.”
خدا کند کرونا خودش برود و گرنه اگر قصدش به ماندن باشد بسیاری از فقرزده های جهان سوم یا خواهند مرد یا به این زودی ها روی آرامش را نخواهند دید. البته این اتفاق از نگاه نظریه «داروینیسم اجتماعی» یک حسن بزرگ هم دارد. بر اساس این نظریه مرگ فقرا و سالخوردگان در یک جامعه توسعه نیافته سبب می شود تنها شایسته ترین ها باقی بمانند و اگر می خواهیم بین افراد بشر در این جامعه و میزان تولیدات غذایی تعادل رخ دهد باید از مرگ افراد ناتوان وسال خورده استقبال کرد. تا دیروز فکر می کردیم در سایه علم وفن آوری و جهان سرمایه داری ، این نظریه سالها شکست خورده محسوب می شود، اما آمارها در مورد ویروس کرونا در کشورهای توسعه نیافته، نشانه هایی از زنده بودن آن را آشکار کرده است؛ مگر اینکه خدا کند کرونا خودش برود!
