جعفر محمدی
حدود یک ماه دیگر انتخابات مجلس یازدهم برگزار می شود و فضای انتخابات، از روزهای برفی زمستان نیز سردتر است. به خلاف دوره های پیش که دستکم از ۶-۵ هفته قبل از رأی گیری، بحث های انتخاباتی نقل محافل مردم بود، اکنون هیچ علاقه ای در این باره دیده نمی شود و انگار نه انگار که دوم اسفند همین امسال، قرار است انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار شود.
به نظر می رسد دو دلیل عمده برای این وضعیت وجود دارد:
۱ – دلیل بنیادین را می توان در ناامیدی فراگیری دانست که جامعه را فراگرفته است. باید از خودسانسوری و شعارگرایی عبور و تصریح کرد که بسیاری از مردم، نه امیدی به اصولگرایان دارند و نه به اجاق کور اصلاح طلبان چشم دوخته اند؛ آنها بخت خود را در هر دو ورطه آزموده و رخت خود را از آن بیرون کشیده اند.
ناامیدی، بی تفاوتی به بار می آورد و اگر استمرار یابد، می تواند به طغیان نیز منجر شود.
ممکن است جریان سیاسی اصولگرا از کاهش مشارکت مردم در انتخابات خوشحال باشد چرا که شانس پیروزی اش در فقدان مشارکت مناسب است، اما اگر این طیف واقعاً نگران آینده ایران و نظام و انقلاب است، با توجه به این که بافت اصلی قدرت را در اختیار دارد، باید در رویکردهای خود تغییرات اساسی به نفع مردم صورت دهد و الّا عیش پیروزی انتخاباتی، دیری نخواهد پایید.
۲ – دلیل دوم که عامل تشدید کننده وضعیت حاضر است، تک جناحی شدن انتخابات است. بسیاری از اصلاح طلبان واقعی و شناخته شده با پیش بینی شرایط حاضر، ترجیح دادند زیر تیغ رد صلاحیت ها نروند و اندک اصلاح طلبان، میانه روها و منتقدانی هم که کاندیدا شدند، مانند علی مطهری و محمود صادقی عمدتاً رد صلاحیت شدند.
وضعیت به گونهای است که اصلاح طلبان و میانه روها و منتقدان، حتی نمی توانند یک لیست سراسری داشته باشند و لذا اساساً امکانی برای رقابت عادلانه ندارند.
در مقابل، تعداد نیروهای اصولگرا که تأیید صلاحیت شده اند (حتی از رد شدگان دوره قبل، این بار تأیید صلاحیت شده اند)، به حدی زیاد است که از هم اکنون بین شان درباره بستن لیست واحد اختلاف افتاده است و احتمال می رود آنها با ۲ یا حتی سه لیست در انتخابات شرکت کنند و بدین ترتیب، انتخابات مجلس یازدهم تبدیل می شود به انتخابات درون حزبی با مشارکت حامیان یک جناح که در حد آن جناح، دارای سلائق مختلف هستند.
این وضعیت، هرگز خواسته مردمی نبود که در سال ۱۳۵۷ با شعار “استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی” انقلاب کردند و قرار بود “میزان، رأی مردم” باشد نه رأی یک گروه از مردم/عصر ایران