مدرسه اولین پلۀ آموزش است و آموزش هم زیربنای توسعه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی یک جامعه محسوب میشود. از همینروی، مدرسهسازی امری توصیهشده است، چون ضمن اینکه تأثیر زیادی در دانشافزایی جامعه دارد، موجب کاهش بزهکاری و آسیبهای اجتماعی در سطح آن جامعه میشود. در این باره، ویکتور هوگو، نویسنده نامدار فرانسوی میگوید: «هر کس در مدرسهای را باز کند، در زندانی را بسته است.»؛ این قول، معنی عمیقی را در خود نهفته است و آن هم این است که با افزایش سواد و آگاهی جامعه، میتوان جلوی جرمخیزی و بزهکاری را در جامعه گرفت.
با نظر به اهمیت مدرسه در حوزه یادگیری و تعلیم جامعه، در استان بوشهر بهخصوص در ۴ شهرستان جنوبی بهسبب رشد مثبت مهاجرت، امروزه کمبود فضای آموزشی و مدرسه مشهود است. این کمبود بهویژه در شهرهای کنگان و جم بهخاطر سکونت خانوادههای پرسنل شرکتهای صنعتی بیشتر به چشم میآید. بر اساس آخرین آمارها، در کنگان در حال حاضر ۸۰ مدرسه در مقاطع مختلف تحصیلی فعال است که با توجه به جمعیت فعلی محصلان این شهرستان که به عدد ۲۱ هزار رسیده و در سال تحصیلی جدید، دو هزار دانشآموز دیگر نیز به آن اضافه خواهد شد، ۲۰ مدرسه دیگر باید وجود داشته باشد؛ به عبارتی، این شهرستان با توجه به تعداد دانشآموزانی که دارد، حداقل باید ۱۰۰ مدرسه داشته باشد و در حال حاضر، ۲۰ مدرسه کم دارد!
در عسلویه هم وضعیت مدارس تعریفی ندارد و با توجه به جمعیت ۱۱ هزاری دانشآموزان این شهرستان، نیاز است که فضای آموزشی آن توسعه پیدا کند. طبق گفتۀ رئیس اداره آموزش و پرورش عسلویه، دستکم باید ۱۵ مدرسه جدید در این شهرستان ایجاد شود تا امر آموزش دانشآموزان در عسلویه با کیفیت بیشتری انجام شود.
بنا به اشارۀ محمد بیدخونی، در عسلویه در حال حاضر ۱۲ مدرسه نیمهکاره و در حال تکمیل وجود دارد که با مشارکت وزارت نفت و ادارهکل مدارس نوسازی استان بوشهر دارد ساخته میشوند.
کمبود فضای آموزشی و مدرسه در جم هم شدیداً احساس میشود، بهطوری که در سال گذشته بهخاطر کمبود فضای آموزشی، برخی از مقاطع تحصیلی در ساختمانهای غیراستاندارد و آسیبزا دایر شدند تا بتوانند معضل کمبود مدرسه و مسئله محصلان این شهرستان را به طور موقت حل کنند! در دیّر هم این مشکل وجود دارد اما با توجه به جمعیتی که دارد، از شدت کمتری برخوردار است. اینجا این سوال پیش میآید که آیا حق ساکنان این چهار شهرستانی که در طول سال در شرایط آب و هوایی ناسالمی تنفس و زندگی میکنند، این است که بچههای آنها بهسبب کمبود فضای آموزشی در مکانهای ناایمن و غیراستاندارد به تحصیل بپردازد؟! دلیل تعلل دستگاههای متولی در توسعه فضای آموزشی در این شهرستانها چیست؟ با نظر به اینکه بخشی از جمعیت این شهرستانها را خانوادههای کارکنان وزارت نفت تشکیل میدهد، این وزارتخانه چقدر در توسعه فضای آموزشی این نقاط دارای مسئولیت است؟!
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز استان بوشهر در این رابطه به پیام عسلویه گفت: ۴ شهرستان جنوبی بهدلیل مهاجرپذیری به نسبت دیگر شهرستانهای استان به افزایش فضای آموزشی نیاز ضروری دارد. در مجموع بر اساس ضریب مثبت مهاجرت، پایش متولدین ۶ سال گذشته و شناسایی مدارس فرسوده در سراسر استان، باید ۱۵۰۰ کلاس درس دیگر ایجاد شود.
ابراهیم احمدی خاطرنشان کرد: بهخاطر رشد مثبت مهاجرت در شهرستانهای جنوبی، شهرهای کنگان و جم در اولویت مدرسهسازی قرار دارند. بعد از این دو شهرستان، عسلویه قرار دارد. البته در سال گذشته، تعداد مدارس افتتاح شده در این چهار شهرستان از نظر تعدادی و کلاسی بنا بر رشد جمعیتشان نسبت به دیگر شهرستانهای استان بیشتر بود، بهگونهای که در شهرستان جم پارسال، ۶ مدرسه جدید به بهرهبرداری رسید که این یک رکورد بود که در یک سال، ۶ مدرسه در یک شهرستان ساخته و افتتاح شود!
وی عنوان کرد: امسال هم در کنگان ۶ مدرسه در حال تکمیل داریم که تمام تلاش خود را به کار گرفتهایم تا مهرماه به بهرهبرداری برسند. این آمارهای بزرگی هستند که نمیتوان آنها را نادیده گرفت؛ زیرا همه این مدارس اغلب بزرگمقیاس، یعنی ۱۲ کلاسه یا ۹ کلاسه هستند که ظرفیت پذیرش ۴۰۰ تا ۴۵۰ دانشآموز را در یک شیفت دارند.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز استان بوشهر در ادامه توضیحات خود به همکاری امیدبخش شورای راهبردی شرکتهای پتروشیمی منطقه پارس و وزارت نفت در توسعه فضای آموزشی در جنوب استان اشاره کرد و افزود: سال گذشته در حیطۀ مدرسهسازی تفاهمنامهای معادل ۱۹۵ میلیاردتومان با وزارت نفت منعقد شد که در این بین، شورای راهبردی شرکتهای پتروشیمی منطقه پارس نقش مؤثری داشت و از این رقم، سهم وزارت نفت ۱۰۵ میلیارد تومان؛ یعنی ۶۰ درصد این اعتبار و بقیه هم سهم سازمان نوسازی مدارس بود.
احمدی با اعلام اینکه این اعتبار هزینۀ ساخت ۲۵ مدرسه در ۴ شهرستان جنوبی را تأمین کرد، عنوان کرد: همۀ این مدارس تا پایان سال ۱۴۰۲ به بهرهبرداری خواهند رسید. پیشرفت کار خیلی رضایتبخش بوده، بهطوری که با وجود اینکه هنوز از مدت پایان این تفاهمنامه مانده، اما ۸۵ درصد مفاد این تفاهمنامه عملیاتی شده است. امیدواریم که در سال آینده وزارت نفت و شورای راهبردی شرکتهای پتروشیمی منطقه پارس در حوزه مسئولیتهای اجتماعی خود همکاری بیشتری را در توسعه فضای آموزشی در شهرستانهای نامبرده داشته باشند.
او تأکید کرد: مسلماً ما در کمیتۀ اعتبارات عمرانی نفت و شورای راهبردی شرکتهای پتروشیمی منطقه پارس پیگیر جذب اعتبار دیگری هستیم تا در کنار اعتبار ملی با احداث مدارس بیشتر، مشکل کمبود فضای آموزشی که در چهار شهرستان جنوبی وجود دارد، برطرف سازیم. البته این مدارس، پذیرای بچههای خود نفتیها نیز خواهند بود.
احمدی گفت: سال گذشته با پیگیری نماینده مردم جنوب استان در مجلس شورای اسلامی و فرماندار گنگان از وزیر نفت قول ساخت ۷ مدرسه را در کنگان گرفتیم که الآن پیگیر این هستیم تا این قول وزیر را عملی بسازیم. بدونتردید اگر این وعدۀ وزیر محقق شود، حداقل در این شهرستان بخشی از بار سنگینی که در زمینۀ توسعه فضای آموزشی داریم، از شانۀ ما برداشته میشود. البته تأکید میکنم که از هیچ فرصتی برای توسعه مدارس در استان مضایقه نخواهیم کرد؛ چه در کنگان باشد و چه در بوشهر. در حالحاضر بر هر جایی از استان که با کمبود فضای آموزشی مواجه است، تمرکز کردهایم و در تلاش هستیم تا با اخذ اعتبار، این کمبودها را برطرف کنیم.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز استان بوشهر بیان کرد: نقشهراهی که برای توسعۀ مدارس استان تعریفشده تا افق سال ۱۴۰۶ است ولی با روندی که ما الآن داریم پیش میرویم پیشبینی میشود تا سال ۱۴۰۴ به این چشمانداز دست بیابیم. چون در سال گذشته ۴۶ مدرسه و در چهارماهۀ اول سال ۱۴۰۲ هم تا کنون ۲۷ مدرسه را افتتاح کردهایم که اگر با این روند پیش برویم، انشاءالله تا سال ۱۴۰۴ میتوانیم ۱۸۰۰ کلاس درس مجهز به همۀ تجهیزات آموزشی را بسازیم و تحویل بدهیم.
با توضیحات احمدی، اینگونه برداشت میشود که اگر این فرآیند طی شود، بخشی از کمبودهای فضای آموزشی نه تنها در چهار شهرستان جنوبی، بلکه در کل استان برطرف میشود. بدونتردید با توسعۀ فضای آموزشی میتوان افق روشنی را پیش روی حوزۀ تعلیم و یادگیری استان گذاشت؛ زیرا کمبود مدرسه در شهرستانهای جنوبی بهخصوص کنگان و جم دارد به یک معضل آموزشی این نقاط درمیآید.
در این باره، فرماندار کنگان در گفتوگو با پیام عسلویه گفت:
شهرستان کنگان در حال حاضر ۸۰ مدرسۀ فعال در مقاطع مختلف تحصیلی دارد که این شمار با توجه به جمعیت حدود ۲۲ هزاری دانشآموزی این شهرستان باید به ۱۰۱ مدرسه برسد.
احمد غریبی عنوان کرد: توسعه فضای آموزشی شهرستان امری ضروری است. البته ما ضمن پیگیری برای ساخت مدارس جدید، به تجهیز شدن مدارس موجود هم توجه ویژهای داریم که در این رابطه، شورای راهبردی شرکتهای پتروشیمی منطقه پارس اعتباری معادل ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون برای تجهیز کلاسهای درس این شهرستان اختصاص داده که با این اعتبار تلاش شده تا نواقصی که وجود داشته، برطرف شود.
طبق توضیحات فرماندار کنگان، این شهرستان هم به توسعه فضای آموزشی و هم تجهیز کلاسهای درس به امکانات آموزشی مدرن (نرمافزاری) و رفاهی نیاز دارد. این در حالی است که مدارس فعلی کنگان اغلب دارای ابتداییترین امکانات آموزشی هستند. بدونتردید بومیان و ساکنان این شهرستان و دیگر شهرستانهای جنوبی استان باید سهم بیشتری از توسعۀ صنعتی که در این منطقه افتاده، داشته باشند.
یکی از والدین کنگانی که از وضعیت زیرساختی آموزشی این شهرستان شاکی است، گفت: ما توقع نداریم که مثل پایتخت کشور، کنگان مدرسههای آنچنانی و مدرن داشته باشد، چون از عهدۀ شهریه چندصد میلیونی این مدارس برنمیآییم ولی حداقل یک مدرسۀ استاندارد باید داشته باشیم تا بتوانیم دلگرم و مطمئن باشیم که بچههایمان در فضای آموزشی باکیفیتی به یادگیری مشغول هستند.
او با تأکید بر اینکه مدارس موجود اکثراً از تجهیزات و خدمات آموزشی مدرن بیبهره هستند، عنوان کرد: بیشتر آنها با همان امکانات و فضای سنتی دارند فعالیت میکنند. این مایۀ تأسف است که فرزندان ما در عصر مدرن باید در همان فضایی تحصیل کنند که تفاوت کمی با دوران تحصیل ما در دهۀ ۶۰ یا ۷۰ دارد. از مسئولین این سوال را دارم که آیا این حق بچههای ما است که با وجود این تمدن صنعتی که در عسلویه و کنگان بهراه انداختهاند، اینگونه در محدودیت و محرومیت به علمآموزی مشغول باشند؟ چرا وزارت نفت در قبال این کمبودها پاسخگو نیست؟ با وجود اینکه تعداد زیادی از محصلان این مدارس را فرزندان کارکنان خود این وزارتخانه تشکیل میدهد!
این پدر که گلایههای زیادی از فضای آموزشی کنگان دارد، افزود: برای اینکه فرزندم را در مدرسهای باکیفیت ثبتنام کنم، استرس زیادی را متحمل شدم تا بالاخره در یک مدرسۀ دولتی با کادر آموزشی مجرب توانستم جایی برای او پیدا کنم. این انصاف نیست که هر ساله باید خون دل بخوریم تا بتوانیم مدرسۀ مناسبی را برای تحصیل بچههایمان پیدا کنیم.
او تأکید کرد: من یک کارمند معمولی هستم و هزینۀ پرداخت شهریۀ چند میلیونی مدارس غیرانتفاعی و … را ندارم. از همینرو، مجبورم که بچهام را فقط در مدرسۀ دولتی ثبتنام کنم آن هم مدرسۀ دولتی باکیفیت که متأسفانه پیدا کردن جای خالی در این مدارس کار دشوار و پراسترسی است!
بدونتردید دغدغۀ این پدر، برای اغلب والدین این شهرستان آشناست، زیرا بیشتر آنها با این مسئله در ثبت نام فرزندانشان مواجه شدهاند. بنابراین برای رفع فضای آموزشی در این شهرستان و ۳ شهرستان دیگر جنوب استان باید چارۀ اساسی تدبیر کرد تا ضمن ارتقاء سرانه فضای آموزشی استان، دانشآموزان این منطقۀ صنعتی در مدارس مدرن و استاندارد بهمانند دانشآموزان نقاط برخوردار به امر تحصیل مشغول شوند/